پیشنهاد روشی برای بودجه‌ریزی عملیاتی
فهرست مطالب
مقدمه
اصول و مفاهیم هزینه‌یابی محصول
– هزینه‌یابی محصول چیست؟
هزینه‌یابی در دو مرحله انجام می‌گیرد:
هدف و منافع حاصل از هزینه‌یابی محصول
مبانی تعیین فعالیتها
– طبقه‌بندی هزینه‌ها
هزینه‌های مستقیم
هزینه‌های غیرمستقیم
سایر هزینه‌ها
هزینه کل و هزینه واحد تولید محصول
هزینه نهایی
– اهداف روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت
فرآیند روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت
نمودار – فرآیند تهیه بودجه دستگاه برمبنای فعالیت
نمودار – فرآیند هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت
- چند مثال هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت
-خرید
– وسایط نقلیه
– مدیریت انبار
– توزیع
تخصیص فعالیت ثانویه
تخصیص فعالیتهای اولیه به اقلام هزینه
هزینه‌یابی یک واحد سازمانی برمبنای فعالیت
جدول شماره – ترکیب اعتبارات هزینه ای مستقیم یک واحد اجرایی فرضی
- کنترل کیفیت
بودجه‌ریزی عملیاتی عوامل “صرفه‌جویی” و “اثربخشی” را به ابعاد سنتی بودجه‌ریزی اضافه می‌کند. نظام بودجه‌ریزی عملیاتی بین “کارآیی” و “اثربخشی” تمایر قائل می‌شود. در”کارآیی” استفاده مفید از منابع مورد نظر است، در حالیکه “اثربخشی” با عملکرد مرتبط است. در بودجه‌ریزی عملیاتی طبقه‌بندی عملیات به‌نحوی است که هدفها شفافتر بیان می‌شوند، ارزیابی بودجه سهل‌تر بوده و در روش هزینه‌بندی آن ارتباط بین داده و ستانده مورد توجه قرار می‌گیرد.
مهمترین هدف بودجه‌ریزی عملیاتی اصلاح مدیریت بخش عمومی و افزایش اثربخشی مخارج این بخش است. ویژگی‌های اساسی این اصلاح عبارتند از:
ارزیابی پاسخگویی مسئولین دستگاههای اجرایی براساس معیار دستاوردهای فعالیتهای آنان، دامنه تاثیرگذاری آنها جهت نیل به دستاوردها و بودجه و امکاناتی که برای تحقق دستاوردها به مصرف رسیده است.
ارزیابی پاسخگویی مدیران دستگاههای اجرایی به مسئولین ذیربط براساس محصولاتی که باید تولیدکنند و بودجه و سایر امکاناتی که برای تولید این محصولات بکار می‌گیرند.
تضمین و تحکیم پاسخگویی از طریق مبادله موافقتنامه بین مدیران و مسئولین دستگاههای اجرایی و بین مسئولین دستگاههای اجرایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (به نمایندگی از طرف دولت).
استقرار نظام بودجه‌ریزی ستانده محور
دادن اختیارات لازم به مدیران در انتخاب نهاده‌های لازم برای تولید محصولات مورد نظر
ارزیابی مستمر عملکرد مدیران و مبنا قراردادن نتایج عملکرد به عنوان یکی از معیارهای تخصیص اعتبارات.
برای اجرای نظام فوق اقدامات اساسی زیر باید انجام گیرد:
برنامه‌های عملیاتی دستگاههای اجرایی جهت تحقق اهداف بخش ذیربط بازبینی، اصلاح و نهایی شود.
در چارچوب وظایف مصوب دستگاههای اجرایی، فعالیتهای کمیت‌پذیر ذیل هر یک از برنامه‌های نهایی شده تعیین گردد.
هزینه تمام شده هر یک از فعالیتها برای دستیابی به هدف تعیین شده محاسبه گردد.
یک نظام نظارتی و گزارشگیری مستمر تمامی مراحل کار استقرار یابد.
انجام اقدامات فوق مستلزم استقرار یک نظام هزینه‌یابی محصول در دستگاههای اجرایی با ویژگی‌های یاد شده می‌باشد.
