استان فارس
فهرست مطالب
استان فارس 1
نام فارس 1
سابقه تاريخي 2
ايل قشقايي 2
وجه تسميه قشقايي 3
نقش زنان و مردان در ايل قشقايي 4
صنايع دستي در ايل قشقايي 5
صنايع پوست در ايل قشقايي 7
موقعيت جغرافيايي ايل قشقايي 8
لباس و شرايط جغرافيايي 11
لباس زنان ايل قشقايي 12
چارقد 13
دستمال سر 16
كلاهچه 18
پيراهن زنانه 19
ارخالق زنانه 23
زيرجامه يا دامن ( تنبان) 25
پاپوش زنان ايل 29
لباس مردان ايل 34
كلاه دو گوشي 35
ارخالق مردان 39
شال 41
پيراهن مردانه 44
شلوار مردانه 46
پاپوش مردانه 49
پاپيچ 52
چقه و زنهاره 53
كرك ( كينك) 54
لباس نوزاد 56
لباس عروس 60
منابع و مآخذ 64
استان فارس
استان فارس با مساحتی در حدود 123298 کیلومتر مربع از سطح دریا حدود 1491 متر یکی از استانهای بزرگ ایران به شمار می آید.
از شمال به اصفهان و یزد از جنوب به هرمزگان از غرب به بوشهر و بویراحمر و ازشرق به استان کرمان محدود است.
از لحاظ اب و هوایی در منطقه خشک قرار دارد و دارای زمستانهای معتدل و بهار و تابستان گرم می باشد.
حدود 5 ماه ار سال از اردیبهشت تا شهریور ماه بدون بارندگی بوده و تفاوت حرارت شب و روز در فصل تابستان به علی خشکی هوا زیاد میباشد.
نام فارس:
فارس یا پارس منسوب به یکی از شعب آریا است که نزدیک به 110 ق.م به این سرزمین آمده پس از تصرف این سرزمین توسط اعراب واژه پارس به فارس تبئیل گردیده.این استان از لحاظ تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است که از دوره های مختلف آثار زیادی به جای مانده:تخت جمشید،پاسارگاد،نیشابور،غارشاپور،کاخ فیروزآباد،معبد آناهیتا و از لحاظ جاذبه های طبیعی:بهشت گمشده،آبشار مارگون و دشت مرغاب و…
سابقه تاریخی:
منطقه کنونی مقر اصلی طوایف پارس بوده که در زمان حکومت هخامنشیان از طرف شمال به ماد و از جنوب به خلیج فارس از مغرب به سوریان و از شرق به کرمان محدود بوده.
ایل قشقایی:
در استان فارس سکونت دارد و یکی از ایلهای بزرگ کشور است قشقاییان معروفترین قبائل کوچنده هستند که در واقع از چندین طایفه تشکیل شده
و در سراسر منطقه فارس پوشاکی که مشخص باشد و بتوان آن را جدا به حساب آورد همان پوشاک قشقایی هاست.
وجه تسمیه قشقایی
میرزا حسن فسایی صاحب فارسنامه ناصری درباره نام قشقایی معتقد است که ریشه این نام واژه ترکی قاچ قایی به معنای گریخته بوده است و در این باره می نویسد چون ایل خلج از ممالک روم به خاک عراق عجم آمدند گروهی فرار کرده و در فارس سکنی گزیدند و به همین جهت مردمان خلج این گروه را قاچ قایی نامیدند نامیدند و بعدها این نام به قشقایی تغییر پیدا نمود.که در شهرهای مختلف فارس گویش های مختلف دارند مثلا اختصاصا ترک نیستند.
نقش زنان و مردان در ایل قشقایی
زنان ایل قشقایی در همه کارها با مردان همکاری می کنند و نمونه عفت و بردباری هستند،زنان و دختران هر روز صبح از کوه و دشت هیزم سوخت خانوار خود را جمع آوری نموده و سپس مشکها را از آب چشمه ها پر می کنند،گندم و برنج را در هاونهای مخصوص می کوبند و پوست آنان را می گیرند و از شیر گوسفندان کره و ماست و پنیر و کشک تهیه می کنند در موقع بیکاری به بافتن قالیچه،جاجیم،گلیم،خورجین و کیسه(قالیچه ای که از کرک شتر بافته می شود)می پردازد.
صنایع دستی در ایل قشقایی
قالی بافی،گلیم و جاجیم بافی،بافته های رند-چرخ-شیشه درمه، چنته، تیردان،نمکدان یا توبره نمک،جوال،طناب بافی،چپق بافی.
صنایع پوست در ایل قشقایی
بهترین وسیله انتخاب پوست گوسفند به عنوان ظروف و ساخت و تهیه آن توسط خود مردم است، ظروفی مثل مشک آب،مشک دوغ زنی،خیک روغن،خیک مخصوص ماست و همیانه مخصوص حبوبات را همه از پوست دامهای خود تهیه می نمایند که مختصرا به آنها اشاره می شود.
1-مشک آب:مشک آب خوری را از پوست بز تهیه میکنند و هرچه بزرگتر باشد،مورد استفاده بیشتر دارد،گاهی از پوست های کوچک،مشکول های سبک برای کوهگردان و چوپانان تهیه می بینند که به عنوان قمقمه از آن استفاده می شود.
2-مشک دوغ زنی:تهیه این نوع مشکها خیلی مشکلتر از مشک آب است. برای آماده کردن آن پوست بزی را که هیچگونه سوراخ یا چاقو خوردگی نداشته باشد.
پوست مخصوص روغن و پنیر،هر کدام به نحوی خاص تهیه می شود،با این تفاوت که پوست روغن باید ضخیم و محکم باشد ولی خیک مخصوص پنیر می بایست بسیار ظریف و نازک باشد.
موقعیت جغرافیایی ایل قشقایی
برای شناخت هر جامعه ای،موقعیت زیستی و تاثیرات محیط در روند تکامل حیاتی آنان اهمیت زیادی دارد،زیرا دانشمندان جامعه شناس از دیرباز عدم رشد تمدن و پیشرفت انسانها را در بعضی از جوامع عقب مانده تنها به شرایط جغرافیایی و اقلیمی آنان وابسته دانسته اند.
گروهی معتقدند که محیط طبیعی انسان و خصوصیات نژادی شرایط زندگی اجتماعی را تعیین میکند.ایل قشقایی هم همچون دیگر گروهها از تاثیر عوامل طبیعی برکنار نبوده و از این قاعده مستثنی نیست.
انسان هرچه ابتدایی تر باشد،بیشتر میتواند عناصر محیط طبیعی را در خود منعکس سازد.کوهستانهای سرسبز و دشتهای وسیع،گروههایی را به دامداری کشانده و باقتضای موقیت شغلی و راه امرار معاش زندگی پر تحرک شبانی را برایشان بوجود آورده که نتیجه اش مردان خشن،جنگی و ایدههای سرکوب گرانه و اخلاقیات خاص است.
