شناسه پست: 10548
بازدید: 293

آشنايي با انواع شبكه هاي توزيع 

فهرست مطالب

1-1) آشنايي با انواع شبكه هاي توزيع 4
2- ساختمان و كاربرد هاديهاي جريان 5
3- عايق هاي بكار رفته در پوشش عايقي كابل و ساختمان آنها 5
4- ساختمان سيمهاي داراي پوشش عايقي 5
الف) كابلهاي پلي اتيلن POLYATHYLEN (PET) 6
ب) طرز كار و ساختمان محل اتصال كابل و قطعه اتصالي 6
2) ولتاژ خط انتقال 8
3) تراكم جمعيت 8
4) عامل اقتصادي 8
5) زيبايي محيط 8
3-1) هاديهاي جريان الكتريكي 10
1-3-1- سيم هاي هوايي 10
2-3-1- انواع كابلها 11
2-2- ايمني 23
شكل(2-2) فواصل آزاد براي سرويس مشترك 24
شكل(3-2) فاصله آزاد سيم ها از ساختمان ها و اسكلت ها تا 20 كيلومتر 24
فاز قرمز: 26
لوازم ايمني گروهي: 26
4-2- حريم و فواصل مجاز 27
شكل(4-2) حداقل فاصله مجاز درختان از پايه برق 28
حريم ايمني براي شبكه ها: 30
فصل 3 31
وسایل و تجهیزات مورد نیاز در شبکه 31
شكل(1-3) تير بتني تو خالي يا لانه زنبوري 33
شكل(2-3) تيرهاي بتوني 9 متري 34
شكل(3-3) 36
اصلی کردن سیمها به مقره: 40
شكل(الف-4-3) گره هاي اتصال سيم به مقره(فشار ضعيف) 41
23- چرخ قورباغه: 43
مهار: 43
شكل(5-3) مهار ساده فشار ضعيف 44
شكل(6-3) انواع مهارهاي پياده رو 44
شكل(7-3) نحوه نصب مهار سر 46
3-4-3) لنگرهای مهار: 46
شكل(8-3) سكشن انتهايي با تجهيزات 48
محل نصب کات اوت فیوز: 49
تابلوهای فشار ضعیف: 50
طراحی تابلوهای فشار ضعیف : 51
فصل 4 54
1-4) محاسبات مكانيكي خطوط: 54

 

فصل اول

1-1) آشنايي با انواع شبكه هاي توزيع
براي توضيح بحث شبكه هاي توزيع مناسب است مختصرا مقدمه اي را بيان نماييم امروزه به علت بالا بودن مقدار انرژي الكتريكي مصرفي و فاصله توليد اين انرژي كه به دلايل متعدد( رعايت محيط زيست و وجود منبع كافي آب و نزديكتر بودن به جاده هاي بين المللي جهت حمل مواد سوختي و وجود زمين مناسب براي نصب تاسيسات سنگين نيروگاههاي حرارتي) در خارج از شهرها با فاصله اي نسبتا زياد ايجاد و الزاما از اين فاصله انتقال انرژي الكتريكي زياد به نقاط دور دست به خاطر مقاومت هاديها نياز به افزايش ولتاژ و سپس نزديك مصرف كننده ها به علت نياز به ولتاژ فشار ضعيف مجددا احتياج به كاهش ولتاژ مي‌باشد.
لذا انتخاب ولتاژ و توزيع انتقال و توزيع متناسب با ميزان بار (انرژي) و فاصله ي انتقال اين انرژي تا محل مصرف انجام مي گيرد و طراحي پستهاي انتقال و توزيع و سپس ساخت و نصب و بهره برداري آغاز مي گردد.

1- بحث پخش انرژي الكتريكي (توزيع) DISTRIBUTION و ارائه انواع شبكه هاي توزيع مطلب اين پروژه مي باشد.
براي پخش انرژي بطور كلي چهار گروه اصلي هادي توزيع انرژي مي شناسيم.
1-1) سيمهاي با روپوش عايقي كه تا ولتاژ 1000 ولت درجه عايقي آن مي باشد در ساختمانها بيشتر استفاده مي شود.
2-1) سيمهاي با روپوش عايقي براي ولتاژهاي تا 1000 ولت براي رساندن انرژي برق به مصرف كننده‌هاي متحرك و سيار استفاده مي گردد.
3-1) كابلهاي روپوش دار روغني و خشك با تحمل درجه عايقي براي 1000 تا ولتاژهاي بالاتر براي استقرار در زير زمين و كانالها يا زير آب براي هدايت انرژي فشار ضعيف تا فشار قوي.
4-1) هاديهاي بدون روپوش مسي و آلومينيومي باي انتقال يا توزيع انرژي فشار ضعيف 380 ولت تا ولتاژهاي فشار قوي بالا تا 750 كيلو ولت مي باشد.
لازم به ذكر است كه انتخاب هر يك از چهار گروه مذكور براي پخش يا انتقال انرژي بستگي به ميزان انرژي و فاصله محل توليد تا مصرف و ولتاژ انتخابي و شرايط محلي و نوع مصرف كننده مي باشد.
شبكه هاي با ولتاژ تا 1000 ولت را فشار ضعيف و از 1000 تا 63 كيلو ولت را فشار متوسط و بالاتر را فشار قوي مي نامند.

2- ساختمان و كاربرد هاديهاي جريان
بديهي است كه براي هدايت انرژي در شبكه هاي توزيع و انتقال نياز به استفاده از هاديهايي از نوع مس يا آلومينيوم خواهد بود.
اين هاديها داراي مشخصه استقامت مكانيكي – مقاومت مخصوص و مقاطع مختلف مي باشد.
لذا براي انتخاب جنس هادي بايد به نوع خط و شرايط محيطي كه بر روي خط تاثير خواهد گذاشت توجه داشته و به مهمترين خصائص هادي كه هدايت الكتريكي – مقاومت  مكانيكي- استقامت شيميايي – وزن هادي و مقطع هادي دقت نمائيم.

3- عايق هاي بكار رفته در پوشش عايقي كابل و ساختمان آنها
براي پوشش عايقي سيمهاي برق غالبا از موادي بنام پلاستيك يا لاستيك و مشتقات آنها در لايه هاي متعدد متناسب با نياز استفاده مي گردد.
در شبكه‌هاي فشار ضعيف بيشتر از كابل (POLIVINIL CHOLORID) PVC
پلي ونييل كلريد و در مواردي كه به نرمش بيشتري نياز باشد از كابلهاي با پوشش لاستيكي استفاده
مي شود.

4- ساختمان سيمهاي داراي پوشش عايقي
براي سيمهاي با پوشش عايقي كه مناسب نصب روي ديوارها مي باشد و حداكثر تا مقطع 16 ميليمتر تك رشته براي سيمهاي با پوشش عايقي كه مناسب نصب روي ديوارها  مي باشد و حداكثر تا مقطع 16 ميليمتر تك رشته بيشتر ساخته نمي شود و براي مقاطع بالاتر از چند سيمه استفاده مي گردد با علامت مشخصه F نمايش داده مي شوند و براي حمل انرژي به دستگاه هاي متحرك بيشتر از سيمهاي افشان روپوش دار استفاده مي گردد.

5- كابلها
در ساختمان كابلها معمولا تا مقطع 16 ميليمتر مربع از تك مفتولي و براي مقاطع بالاتر از چند مفتول (چند سيمه) استفاده مي گردد.
در بين سيمهاي عايق دار و كابلهاي با پوشش پلاستيكي بيشتر عايقهاي آنها بر مبناي PVC مي باشند لازم به توضيح است كه عايق PVC در حالت خالص براي عايق بندي اصلا مناسب نبوده و در حرارتهاي معمولي در موقع هدايت انرژي خشك و حالت نرمش خود را از دست مي دهد. و با اضافه نمودن مواد آلي به اين عايق مانند PROTODUR پروتودور عايق مناسب و خوبي بدست مي آيد.
الف) كابلهاي پلي اتيلن POLYATHYLEN (PET)
اين نوع كابل در فشار ضعيف موارد استفده بسياردارد و از لحاظ عايقي داراي خواص خوبي مي باشد. همچنين علاوه بر كابلهاي لاستيكي از ساير عايقها مانند كائوچوي مصنوعي و ساير عايقهاي صنعتي ديگر استفاده مي گردد.
ب) طرز كار و ساختمان محل اتصال كابل و قطعه اتصالي
در يك شبكه توزيع يا انتقال انرژي به منظور امكان ارتباطات بين تاسيسات توليد و تبديل و انتقال و توزيع انرژي به يكديگر از لوازمي به نام اتصالات كه در شبكه هاي كابلي سركابل و مفصل و در هوايي كلمپها و كنكتور معروفند.
بسته به اين تاسيسات در فضاي باز يا بسته و كابلها روغني يا خشك باشند قطعه ارتباطي متفاوت و همچنين در صورت اين كه سيم تك رشته يا چند غلافه باشد نوع آن فرق خواهد داشت.
ساختمان قطعه رابط اتصال كابل با ترانس يا كابل با كابل تابعي است از ولتاژ الكتريكي و نوع كابلها كه مي بايست به يكديگر متصل گردند.

6- پايه هاي خطوط برق
انتقال يا توزيع انرژي از يك پست ترانسفورماتور تا مصرف كننده ها به علت مسائل اقتصادي و سهولت بهره برداري و رفع عيب تا جاهايي كه مسير باسد بهتر است به طريق هوايي انجام پذيرد. براي استقرار هاديها نياز به نصب پايه هايي با اشكال نمونه زير با مصالح متفاوت مانند چوب ساده – چوب اشباع از مواد كروزوت – تير سيماني – برجهاي فلزي مشبك – پايه هاي فايبر گلاس پايه هاي فلزي استوانه اي يا شش ضلعي و غيرو ساخته مي شود.

2-1- شرايطي كه در هر شبكه توزيع مي بايد مورد توجه قرار گيرد عبارتند از :
1.شرط اول جهت تامين انرژي الكتريكي مورد نياز مشتركين اين است كه شركتهاي برق موظفند به طور دائم در طول شبانه روز آن مقدار قدرتي كه مشترك درخواست نموده و مومرد توافق قرار گرفته در اختيارش قرار دهند بنابراين در انتخاب ميزان قدرت و نوع شبكه و سيم كشي و اجراي عمليات آن بايستي دقت زيادي شود.
2. شرط دوم جهت تامين انرژي مصرف كننده ها اين است كه وضعيت شبكه ها بايد طوري باشد تا در مواقع خرابي يك قسمت از شبكه در تغذيه مصرف كننده ها وقفه اي حاصل نشود.
3. عيب يابي سريع ناشي از عايق بندي (ايزولاسيون) شرط سومي مي باشد كه در توزيع انرژي الكتريكي بايستي مورد نظر باشد. شبكه ها بايد طوري باشند كه بتوان معايب ناشي از عايق بندي و پاره گي خطوط و ساير معايب را فوري و به طور مطمئن پيدا كرده و به سرعت آنها را بر طرف نمود.
4. با برقراري شرايط بالا، چهارمين شرط انتخاب شبكه ها، شبكه ايست كه مناسبترين و ارزانترين روش توزيع انرژي را در بر داشته باشد.
عدم رعايت موارد فوق سبب مي شود كه اشكالات زيادي در شبكه هاي توزيع بوجود آيد، از افت ولتاژهاي فوق العاده زيادتر از حد مجاز گرفته تا تلفات زياد انرژي و از اضافه بار روي ترانسفورماتورها گرفته تا خاموشيهاي طولاني در سطوح وسيع.
يكي از مزيتهاي انرژي الكتريكي بر ساير انرژي ها سادگي قابليت انتقال و توزيع آن براي مسافتهاي طولاني مي باشد. تحقق بخشيدن به چنين امري نياز به وسايلي دارد تا به كمك آنها بتوان انرژي الكتريكي را از يك محل به محل ديگر انتقال دارد و يا در يك حوزه وسيع توزيع نمود. بدون آنكه هيچگونه خطري شبكه و عوامل جانبي آن را تهديد نمايد. وسائلي كه مي توان جهت امر فوق از آنها استفاده نمود دو نوع هستند:
1. سيم هاي هوايي با متعلقات مربوطه
2. كابلهاي زميني با متعلقات مربوطه.
انتخاب يكي از دو وسيله فوق به عوامل متعدد بستگي دارد كه پس از جمع بندي آن عوامل يكي از دو وسيله فوق جهت انتقال و توزيع انتخاب مي شود. تعدادي از اين عوامل عبارتند از:
1)مسير خط انتقال(توزيع)
الف- طول مسير : اگر فاصله از پست (يا مركز توليد) تا محل مصرف كم باشد كابلهاي زميني به سيم كشي هوايي ارجحيت دارد مخصوصا در مواردي كه اين طول كم با پيچ و خم هاي متوالي همراه باشد. ولي اگر فاصله زياد باشد و مخصوصا فشار الكتريكي شبكه هم قوي باشد. از سيم كشي هوايي استفاده مي شود.
ب-  نوع مسير : در بعضي از نقاط اجبارا از شبكه زميني استفاده مي شود. مانند حريم باند فرودگاه در بعضي از نقاط ديگر اجبارا از شبكه هوايي استفاده مي شود مانند حريم عرضي راه آهن.
ج- محدوديت عرضي مسير:
در بسياري از موارد به علت كم بودن عرض مسير و در نتيجه به علت عدم تامين حريم خوطوط هوايي كابل كشي زميني جايگزين سيم كشي هوايي خواهد شد. مخصوصا در مورد خطوط  400 ولت و 20 كيلو ولت در داخل شهرها و در داخل مجتمع هاي صنعتي زياد به چشم مي خورد.
2) ولتاژ خط انتقال
هر اندازه كه ولتاژ خطوط انتقال (يا خطوط ارتباطي پستهاي برقي) قوي تر باشد سيم كشي هوايي به كابل كشي زميني ارجعيت مي يابد، عموما شبكه هاي فشار ضعيف را (با توجه به ساير عوامل) از كابلهاي زميتي مي سازند، در شبكه هاي 20كيلو ولت  نيز با توجه هب ساير عوامل كابل كشي زميني به چشم مي‌خورد ولي براي خطوط 63 كيلوولتي به بالا كابل كشي زميني اصولي نمي باشد.
3) تراكم جمعيت
اگر در محل توزيع و مصرف تراكم جمعيت زياد باشد و بار در كيلومتر مربع از 1000 كيلو وات به بالا باشد كابل كشي زميني به سيم كشي هوايي برتري دارد. البته در مورد خيابانهايي كه ساختمانهايشان بهم چسبيده و از دو طبقه به بالا هستند در هر صورت بايد شبكه هاي از طريق كابل كشي زميني مورد اجراء و بهره برداري قرار گيرند.
4) عامل اقتصادي
اگر طراحي مقبول و مناسب باشد كه هم به لحاظ فني از شرايط نسبتا خوبي برخوردار باشد و هم به لحاظ اقتصادي به بودجه و تامين اعتبار كمتري نيازمند است. در اين گونه مورد سيم هوايي به كابل زميني برتري دارد. مخصوصا هر اندازه ولتاژ خط انرژي قويتر باشد اين افزايش قيمت چشمگير تر است، حدودا مي توان گفت كه در شبكه هاي فشار ضعيف 300 ولت هزينه شبكه زميني دو برابر هزينه شبكه هوايي مي‌شود ولي اين نسبت افزايش در شبكه هاي 63كيلو ولت  و 230كيلو ولت  به ترتيب 7 و 11 برابر مي‌شود.
5) زيبايي محيط
اگر خطوط توزيع نسبت به هم زدن آرايش طبيعي محيط گردد و احيانا خواسته باشيم ضمن حفظ زيبايي محيط، انرژي الكتريكي را نيز توزيع كرده باشيم، كابل كشي زميني را انتخاب مي كنيم. مثلا در شهرها به منظور حفظ زيبايي خيابانها معمولا از شبكه هاي زميني استفاده مي شود.
علاوه بر عوامل فوق، عومال متعدد ديگري نيز وجود دارد كه كابلهاي زميني را به سيمهاي هوايي و سيمهاي زميني (كابلهاي زميني) تبديل كرده اند. مثل عوامل جوي، عوامل اطمينان مصرف، عوامل عيب يابي سريع به هنگام اتصال و پاره گي خطوط. البته كابل كشي زميني داراي مزاياي منحصر به فردي است. به علت دفن بردن در زير خاك از خطراتي مانند طوفان و يخ زدگي و رعد برق در امان است. از اين رو تسطيع جريان كمتر پيش مي آيد. اما اگر كابل صدمه ببيند تعمير و تويض آن مستلزم دقت و هزينه زيادي است. همين اشكال در مورد انشعابگيري وجود دارد. در صورتيكه گرفتن انشعاب از خطوط هوايي بدن زحمت و با مخارج كم و با سرعت انجام مي پذيرد. همچنين از نظر اصلاح ظريب قدرت تا اندازه اي استفاده از شبكه هاي زميني بهتر است.
شبكه هاي هوايي و متعلقات آن
شبكه هاي هوايي و لوازم آن بايد بر اساس خواص الكتريكي و خواص مكانيكي مورد بررسي و مطالعه قرار گيرند. شبكه از لحاظ خواص الكتريكي مورد بررسي و مطالعه قرار گيرند. شبكه از لحاظ خواص الكتريكي بايد از شرايطي برخوردار باشد كه :
1- قادر به انتقال قدرت مورد نياز باشد.
2- جهت انتقال يك توان مشخص افت ولتاژ زيادي در آن پديد نيايد.
3- لوازم شبكه مخصوصا مقره ها متناسب با ولتاژ آن باشد.
4- فاصله بين هاديهاي ناز متناسب با ولتاژ شبكه از حد معيني كمتر نباشد.
بعد از خواص الكتريكي بايد شرايط مكانيكي شبكه را در نظر گرفت. به عنوان نمونه پايه ها و سيمها بايد طوري باشند كه در مقابل نيروهاي مختلف وارده (نيروهاي كششي و عوامل جوي) مقاوم بوده و بتواند مدت زيادي در خدمت شبكه قرار گيرد و بدون آنكه احتياج به تعميراني داشته باشد. به بيان ديگر، نيروي كششي وارده به سيمها نبايد از حد مجاز داده شده تجاوز نمايد كه سبب پارگي آن گردد و احتمالا سبب خوابيدن تير و يا شكستگي آن شود. حداكثر نيروي كششي براي چند نمونه سيم هوايي عبارتند از :
سيم مسي تك رشته اي معادل 12 كيلو گرم براي هر ميليمتر مربع.
سيم مسي چند رشته اي معادل 19 كيلو گرم براي هر ميليمتر مربع.
سيم آلومينيومي چند رشته اي معادل 8 كيلو گرم براي هر ميليمتر مربع.