قرآن و حقوق انسان
فهرست مطالب
قرآن و حقوق انسان 1
حق در اصطلاح فقيهان 4
حق در اصطلاح حقوقدانان 4
حقوق قرآن، آميزه اي از امتياز و تكليف 6
انواع حقوق در قرآن 7
مشتركات قواعد حقوقي قرآن و ساير قواعد حقوقي 7
الف- كلي بودن 8
ب. الزامي‌بودن 9
ج. داشتن ضمانت اجرا 10
هدف حقوق از ديدگاه‌هاي گوناگون 12
مكتب حقوقي اصالت فرد 13
مباني مكتب اصالت فرد 14
الف. حقوق فطري يا طبيعي 15
ب. عدالت معاوضي 15
مکتب حقوقی اصالت اجتماع 16
مبانی مکتب اصالت اجتماع 17
عدالت توزیعی 18
هدف حقوق در قرآن 18
حقوق طبیعی انسان، از مبانی حقوق قرآن 20
حق حیات 21
حق مالکیت 22
حقوق طبیعی- معنوی انسان 22
قرآن و حقوق اجتماعی انسان 24
عدالت معاوضی یا توزیعی ؟ 28
عدالت معاوضی 29
عدالت توزیعی 30
3- مصالح برتر، سومین مبنای حقوقی قرآن 31
الف: مصالح فردی 32
ب- مصالح دولتی 35
ج- مصالح اجتماعی 35
قرآن و حقوق انسان
عصر رنسانس، عصر جدا انگاري علم و دين و تفكيك قلمروهاي آن دو است. در اين دوران، بسياري از دانشمندان و متخصصان غرب به ويژه آنان كه از برخورد نادرست ارباب كليسا با نخبگان علمي‌ناخشنود بودند به نسبت سنجي ميان علوم مختلف با دين پرداختند.
يكي از مسائل كه در اين عصر مورد توجه قرار گرفته مساله حقوق انسان و علم حقوق و نسبت آن با دين و گزاره‌هاي ديني بود. عده اي از حقوقدانان مي‌گفتند: قلمرو دين محدود به مسايل آن جهاني و آخرت انسانها بوده و نسبت به مسائل دنيوي و مشكلات و نابساماني‌هاي آن ساكت است. گروسيوس هلندي از حقوقدانان بر جسته قرن هفدهم در اين باره مي‌گويد
(خداوند به اعمال و كردار مخلوقات كاري ندارد.)¹
سيطره دانش غربي از يك سو، و بهره گيري شرقيان از دستاوردهاي فريبنده آنان از سوي ديگر، و جيره خواري شرقيان بر سر سفره پر زرق آنان، سبب شد تا باور جدايي دين از حقوق بشر در ميان مسلمانان و به خصوص حقوقدانان مسلمان نيز رسوخ يابد و گروهي معتقد شوند كه اسلام هيچ سيستم و نظام حقوقي ندارد، چرا كه اين حقوق آن‌اندازه ارزشمند و پر ارج نيست تا خداوند در آن دخالت كند، و اگر هم اسلام را داراي نظام حقوقي بدانيم چنين سيستمي‌بيش از آن كه به نفع اسلام باشد به ضرر آن خواهد بود، زيرا در اين صورت بايد بپذيريم دين اسلام در تمام اعمال فردي و اجتماعي دخالت مي‌كند و آزادي و اختيار انسان را از ميان مي‌برد، و اين خود از ضعف دين اسلام حكايت دارد نه حقانيت و قوت آن.
در مقابل،  گروه ديگري از حقوقدانان، اسلام را داراي نظام حقوقي دانستند، نظامي‌كه با آزادي انسان سازگار است و ارزش آن را دارد كه خداوند به بيان آن بپردازد…………….