سموم دفع آفات (علف­کشها)
1-1- مقدمه:
کشاورزان همواره در طول تاریخ با علفهای هرز در مبارزه بوده­اند و در این راه به پیشرفتهای قابل ملاحظه­ای دست یافته­اند. بشر مبارزه با علفهای هرز را از طریق دست و استفاده از حیوانات شروع نمود و در حال حاضر این راه از طریق مکانیکی و شیمیایی ادامه می­یابد. پیشرفتهای به دست آمده برای مبارزه با علفهای هرز همواره با پیشرفتهای بشر در به کارگیری انرژیهای مختلف همراه بوده است به طوریکه بشر در این مسیر ابتدا از نیروی انسانی و حیوانات اهلی استفاده نمود و به تدریج انرژیهای فسیلی را جایگزین آنها کرده است. در حال حاضر کشاورزان چهار روش را برای مبارزه با علفهای هرز در پیش رو دارند که عبارتند از: 1- روشهای زراعی 2- روشهای بیولوژیکی 3- روشهای مکانیکی 4- روشهای شیمیایی. از این روشها، روش شیمیایی از همه رایج­تر شده است و امروزه افزایش وابستگی به علف­کشها باعث بروز مشکلاتی از قبیل مقاومت علفهای هرز به علف­کشها و آلودگی آب و خاک به سموم است.
یک علف­کش در مفهوم گسترده کلمه، ترکیبی است که قادر به از بین بردن و آسیب شدید به گیاهان می باشد و می تواند جلوی رشد گیاه را بگیرد و یا بخشهایی از گیاه را از بین ببرد، که ممکن است بیابانی و خودرو باشد و یا نوع پرورش­یافته آن در مکانهای مختلف می­روید[1].
1-2- تاریخچه:
اولین علف­کش ثبت شده در ایران مربوط به سال 1347 می­باشد و از آن تاریخ تا کنون 70 علف­کش از گروههای مختلف در ایران به ثبت رسیده است. به این ترتیب به طور متوسط از زمان ثبت اولین علف­کش تا کنون سالانه دو علف­کش به ثبت رسیده است. روند ثبت علف­کشها با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه نوسانات شدیدی داشته است. بیشترین تعداد علف­کشها در حد فاصل سالهای 1347 تا 1350 و سالهای 1350 تا 1355 بوده است و از آن تاریخ به بعد به دلیل وقوع جنگ تحمیلی و مشکلات حاکم بر کشور این روند کاهش یافته، تا جائیکه بین سالهای 1360 تا 1365 تنها دو عدد علف­کش جدید به ثبت رسیده است. از سال 1365 با پشت سر گذاشتن پاره­ای از مشکلات در کشور ما ثبت سموم جدید بیشتر شده و این روند ادامه یافته است. تا اینکه در 5 سال اخیر حدود 13 علف­کش جدید به ثبت رسیده است [2].
در طی بیست سال گذشته همواره در دنیا سهم فروش علف­کشها از کل سموم آفت­کش فروخته شده بیشتر است.
شکلهای زیر سهم فروش جهانی علف­کش­ها و حشره­کشها و قارچ­کشها و بقیه سموم کشاورزی را در سالهای 1980 و 2000 نشان می­دهد.