شناسه پست: 21300
بازدید: 399

چرايي و چگونگي وقوع انقلاب ها
واژه « انقلاب REVOLUTION  » از اصلاحات اختر شناسي به معناي چرخش دوراني افلاك و بازگشت ستارگان به جاي اول است . تعدادي از نويسندگان بر اين باورند كه بر خلاف انقلاب هاي امروزين كه با ايجاد عصري نو در زمينه هاي مختلف اجتمايي ، اقتصادي ، سياسي وهمراهند ، در گذشته و تا پيش از انقلاب هاي پايان قرن 18 م . مفهوم انقلاب به معناي بازگشت به وضعيت مطلوبي بود كه در گذشته تجربه شده است . در واقع آن ها معتقد بودند كه تاريخ كشورها هرگز از نو آغاز نمي گردد ،بلكه باز در مرحله اي ديگر در چرخه خود قرار گيرد ‹1› در عين حال ، اين باور كه انقلاب هاي گذشته چيز تازه اي پديد نمي آوردند و جامعه در مرحله اي ديگر از گردش خود قرار مي گرفت ، مورد توافق همه نويسندگان و صاحب نظران پديده انقلاب نيست .
برخي از نويسند گان ، بر اساس ميزان تغييرات كه انقلاب ، به ويژه در داخل كشور پديد مي اورد به انقلاب هاي سياسي و اجتماعي تقسيم كردهاند . انقلاب سياسي با تغيير حكومت بدون تغيير در ساخت هاي اجتمايي و انقلاب هاي اجتمايي با تغيير حكومت و سا خته هاي اجتمايي همراه است. آنچه در اين نو شته مورد توجه است انقلاب اجتماعي است .
به رقم فقدان يك تعريف مورد توافق همگاني در باب انقلاب هاي اجتماعي ، با توجهي دقيق به اين پديده و نگا هي به تعاريف مختلف در اين باره ،انقلاب را مي توان با ويژگيهايي مانند : نارضايتي عميق از شرا يط حاكم ، گسترش ايد ئولوژي هاي جديد جايگزين: روحييه انقلابي ، رهبري و ساخته هاي اجتماعي – سياسي داراي نقش و بسيج گر ، مشاركت مردمي -هر چند بخشي از مردم -، مبارزه خشونت بار ، تغيير رژيم سياسي و ساخته هاي اجتماعي ، اقتصادي ، حققوقي وهمراه دانست.
تفاوت انقلاب با مفاهيمي مانند كودتا ،رفرم ، شورش و جنگ داخلي را نيز بايد در همين ويژگي ها جستجو كرد. كودتا ، توسط گروهي از نظاميان به وقوع مي پيوندد و مشاركت مدمي در آن وجود ندارد . رفرم ،توسط رژيم سياسي مو جود صورت مي گيرد و فاقد مبارزه خشونت بار ، مشاركت مردمي و مانند آن است . شورش ، حالت مقطعي و گاه عكس العملي داشته و بسياري از مواقع از يك ايد ئولوژي جديد جايگزين و همراهي مردمي برخوردار نيست و از كسب پيروزي ناتوان است و در نهايت جنگ داخلي ، به مبارزه مسلحا نه براي كسب قدرت ميان طرف هاي درگير در يك كشور گفته مي شود كه ممكن است ايجاد كننده آن بخش هاي معارض در درون دولت يا جدايي و طغيان بخشي از قدرت عليه بخش ديگر ، باشد.
پديده انقلاب داراي قدرتمندي بسيار طولاني است و نوشته هاي متفاوت باقي مانده از دوران باستان ، اين واقعييت را نشان مي دهد . يك پژوهش علمي معاصر مي گويد : در حد فاصل بين 600ق.م تا 146ق.م، تعداد 84 انقلاب در تاريخ يونان باستان و در فاصله ميان 509ق.م تا 476م،تعداد 170 انقلاب و اغتشاش عمده ثبت شده در تاريخ رم باستان ديده         مي شود .
اين پديده به عنوان يكي از مهمترين و سر نوشت ساز ترين پديده فرهنگي -اجتماعي، توجه بسياري از پژوهش گران را به خود جلب كرده و اين توجه منجر به پيدايش ديد گاههاي مختلف درباره چرايي و چگونگي وقوع آن  گرديده است .