دانلود مونوگرافی استان یزد

چکیده ای از مطالب

استان پهناور يزد در مركز ايران و حاشيه كوير مركزي واقع شده است. اين استان به علت قرار گرفتن در مركز ايران و دوري از دريا، داراي شرايط اقليمي ويژه‌اي است، وجود ارتفاعات زاگرس در غرب و البرز در شمال، مانع نفوذ رطوبت به آن شده، از طرفي مجاورت با كوير خشك و پهناور نمك، اين استان را در رديف آب و هواي خشك صحرايي قرار داده است. اين مشكل تا حدودي با حفر قنات هاي فراواني كه در اين استان به چشم مي خورد، حل شده است.

گرچه بيشتر نقاط استان را از مين هاي پست تشكيل داده ولي ارتفاعاتي هم در اين استان وجود دارد كه بزرگ ترين آن رشته كوه شيركوه در مركز استان و جنوب غربي شهرستان يزد است. اين رشته كوه، بخش هايي از شهرستان تفت و مهريز را در برگرفته و بلندترين قله آن 4055 متر ارتفاع دارد، بنابراين آبادي هايي مثل هنزا، طرزجان، سخويد، علي آباد و نصرآباد، داراي آب و هوايي كوهستاني و كاملاً متفاوت از ديگر مناطق استان است. جزاين، ارتفاعاتي موسوم به كوه هاي خرانق هم در شرق اردكان و شمال بخش خرانق واقع شده كه نسبت به شيركوه داراي وسعت و ارتفاع كمتري است. ارتفاعات ديگر استان نسبتاً كوتاه بوده و اهميت چنداني ندارد.

پست ترين نقاط استان را مناطق شمالي شهرستان اردكان و جنوبي شهرستان طبس كه با كوير مركزي و لوت مستقيماً در ارتباط است، تشكيل مي دهد. غير از مناطقي كه در داخل دو كوير بزرگ مركزي و لوت واقع شده، كويرهاي كوچكي هم در اين استان پراكنده است كه مهم ترين آنها، كوير در انجير در شمال بافق، كوير ساغند در شرق‌آباد ساغند و كوير ابركوه است كه بخش شرقي اين شهرستان را فرا گرفته است.

برخي از تواريخ از درياچه اي موسوم به درياچه ساوه در منطقه كوير مركزي نام برده‌اند كه هم زمان با ولادت پيامبر گرامي اسلام (ص) خشك شده و تدريجاً شرايط امروزي را پيدا كرده است. جعفري در تاريخ يزد درباره موقعيت آن نوشته كه بيده[4] و ميبد و عقداً در كنار اين درياچه قرار داشته اند و با رجين[5] ميبد، بندر بوده است. اين درياچه تا همدان گسترده بوده و تجنت كوه در ميان آن قرار داشته است.

استان يزد در حال حاضر داراي 125366[7] كيلومتر مربع وسعت است و شهرستان‌هاي يزد، صدوق[8] ، ميبد، اردكان، مهريز، بافق، ابركوه، تفت و طبس را در برگرفته است. منطقه جغرافيايي كه استان فعل يزد در آن واقع شده، در قديم بخش‌هايي از ايالت فارس و كرمان را اشغال مي كرده و از شمال نيز در محدوده كوير لوط[9] قرار داشته است[10]. لذا در قديم اين استان به صورت مستقل و در قالب يك ايالت اداره نمي شد.

شهرستان يزد، مركز استان در جلگه اي مسطح و خشك بين كوه هاي شيركوه و خرانق قرار دارد. اين شهرستان همراه شهرستان صدوق با 7244 كيلومتر مربع مساحت در بخش غربي استان يزد واقع است. از تقسيم شهرستان يزد به دو شهرستان يزد و صدوق بيش از سه سال نمي گذرد و به علت يك پارچگي قبلي آن، هنوز هم بعضاً، صدوق را جزء يزد به حساب مي آورند.

شهرستان يزد از يك بخش مركزي و شهرستان صدوق از دو بخش اشكذر (مركز شهرستان) و خضرآباد تشكيل شده است.

ابركوه از ديگر شهرستان هاي استان است كه برخلاف اسمش در دشت مسطحي قرار گرفته[12] و در قسمت شرقي آن كوير ابر كوه واقع شده است. اين شهرستان با 5345[13] كيلومتر مربع وسعت در جنوب شرقي استان قرار گرفته و در طول تاريخ آن چندين بار به يزد و فارس و اصفهان الحاق شده و جدا گرديده، در حال حاضر حدود دو دهه از ملحق شدن آن به استان يزد مي گذرد.

اردكان، ديگر شهرستان استان، در جنوب كوير مركزي واقع شده و ارتباط استان را با اين كوير برقرار كرده است. با وجود وسعت زياد، بخش هايي از اين شهرستان كاملاً كويري و غير قابل سكونت مي باشد. اردكان داراي 23897 كيلومتر مربع مساحت است و پس از طبس در رتبه دوم وسعت قرار دارد. سه بخش مركزي، خرانق و عقدا، اين شهرستان را تشكيل داده است.

ديگر شهرستان يزد، بافق است. اين شهرستان در شرق استان قرار گرفته و 15021 كيلومتر مربع را اشغال كرده است. بافق داراي دو بخش مركزي و بها باد بوده و از نظر مساحت در رده سوم قرار دارد. محدوده فعلي اين شهرستان، در قديم بخش هايي از ايالت هاي فارس و كرمان و كوير لوت را تشكيل مي داده است[14].

شهرستان تفت در بخش غربي استان واقع شده و در نواحي شمال و شمال شرقي به خاطزر وجود ارتفاعات شيركوه از آب و هواي سرد كوهستاني برخوردار است. شهر تفت در كوهپايه واقع شده و رودخانه عظيمي از ميان آن مي گذرد كه آب هاي شيركوه را به طرف يزد هدايت مي كند. ديگر نواحي شهرستان داراي آب و هواي گرم و خشك است. مساحت اين شهرستان به 5871 كيلومتر مربع بالغ مي شود و از دو بخش نيرو مركزي تشكيل شده است.

شهرستان طبس- كه مدت زيادي از الحاق آن به استان يزد نمي گذرد- به عنوان بزرگترين شهرستان، در شمال شرق استان واقع شده و از شمال شرق با كوير مركزي و از جنوب با كوير لوت همجوار است. ارتفاعاتي در نواحي مختلف اين شهرستان پراكنده است كه بلندترين آن كوه 3009 متري «ناي بند» در جنوب مي باشد. شهر طبس در دشت مسطحي واقع شده و بخشي از ارتفاعات مذكور آن را احاطه كرده است[15]. طبس با 55355 كيلومتر مربع از دو بخش مركزي و عشق آباد تشكيل يافته است.

شهرستان مهريز بخش جنوبي استان را اشغال كرده و داراي دو نوع آب و هواي سرد كوهستاني، در نواحي شمال و شمال غربي (به علت وجود ارتفاعات شيركوه) و گرم و خشك در نواحي شرقي و جنوبي است[16]. اين شهرستان داراي دو بخش مركزي و هرات با مجموع 14814 كيلومتر مربع مساحت است.

ميبد از ديگر شهرستان هاي اين استان، منطقه كوچكي را در شمال شهرستان يزد اشغال كرده و مساحت آن به 1355 كيلومتر مربع بالغ مي گردد. اين شهرستان تا چندي قبل يكي از بخش هاي اردكان را تشكيل مي داده است. فاصله جاده اي اين شهر تا اردكان تنها 9 كيلومتر و فاصله آن تا يزد 45 كيلومتر است. ارتباط اين شهر از طريق بزرگراهي برقرار مي گردد (اين بزرگراه دو شهر تفت و مهراز را هم به يزد پيوند داده است).

يزد پيش از اسلام

برخي مورفين، تاريخ يزد را به قرن ها پيش از اسلام مي رسانند، از آن جمله مولف تاريخ يزد، بناي اين شهر را به اسكندر مقدوني نسبت داده، مي نويسد:

«اسكندر… چون سر بيابان خراسان رسيد كه اكنون شهر يزد است بفرمود تا قلعه بساختند و آنرا جاري كردند و كسي آن خود را بفشاند و آن جماعت آنجا ساكن گردانيد و آن مقام را كثه[18] نام نهاد و اين اول عمارت يزد است كه ان را زندان ذوالقرنين[19] مي خوانند… و اين كثه اول عمارت يزد است و بعد از اسكندر اين كثه معمور شد و جماعتي در آنجا جمع شدند و عمارت و زراعت كردند[20].»

البته نقل اين داستان به افسانه بيشتر مي ماند، زيرا حضور اسكندر در يزد مورد ترديد است و مورفين برآن اتفاق ندارند.

به طور كلي، تاريخ پيش از اسلام يزد، با هاله اي از ابهام همراه است. برخي ايجاد پاره‌اي از ابنيه آن را به دوره هاي بسيار قديمي تر از اسكندر نسبت مي دهند، چنانچه احمد كاتب در كتابش بناي نارين قلعه (كهندژ ميبد) را به سليمان پيغمبر (ع) منسوب مي كند[22]. عبدالعظيم پويا نيز با توجه به مطابقت معماري اين قلعه با معماري دوره مادها آن را از ساخته هاي اين دوره مي داند[23]. برخي ديگر، ايجاد يزد و تاريخ اين سرزمين را به دوره هاي متاخر اشكاني و ساساني منسوب مي كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت، نقاطي چون ميبد، زارج، اشكذر و… به عصر اشكاني و برخي آثار ديرينه ديگر به عهد ساساني مربوط است. در اين ميان از ابر نوآباد به عنوان آخرين آبادي در عهد ساساني ياد شده است[24]. از جمله حوادث تاريخي يزد، مقارن ظهور اسلام، فرار يزدگرد به اين شهر مي باشد. احمد كاتب در اين باره گويد:

«يزدگرد به جلولا رفت و از آنجا به همدان آمد و از همدان به فارس آمد و آخر از فارس به اصفهان آمد و هرجا كه مي رفت لشكر اسلام از عقب او مي رفتند و آن ولايت مسخره مي كردند و يزدگرد از اصفهان بگريخت و به يزد آمد و دو ماه در يزد بود و از لشكر اسلام خايف، و اموال و جواهر و زرينه و سيمينه كه با خود داشت جمع كرد و خواست كه به راه طبس به جانب خراسان روانه گردد، از كثرت مال عاجز شد، با فرخ زاد مشورت كرد، فرخ زاد گفت كه زر در زمين پنهان بايد كردن و بر اثر آن نشان بايد ساختن و گنج نامه همراه خود بردن، تا وقتي كه ضرورت افتد آن را به دست توان آورد. فرخ زاد چون اين بگفت يزدگرد صواب ديد بفرمود كه در خارج شهر در سه موضع سه چاه فرو بردند و در قعر چاه طاق هايي بلند بكند و در شب اموال بدان موضع نقل كردند و سرچاه نباشند و گنج نامه بنوشتند و يزدگرد با خود همراه كرد و بر اثر موضع چاه يك تير پرتاب كم يا بيش بفرمود تا گنبدخانه ساز دادند به جهت دليل گنج.

ظهور اسلامي تا سلطه كاكويان

به دنبال فتوحات سپاه اسلام، مسلمانان در زمان عمر موفق به فتح سرزمين يزد شدند. از جمله در مواجهه با مردم فهرج ايشان را به اسلام دعوت كردند، ولي بنا به نقلي، شبيخون نمردم فهرج و خويدك و فراقتر به سپاه اسلام منجر به كشته شدن عده‌اي از صحابه و تابعين گرديد. محلي كه اين واقعه در آن صورت گرفته، امروز به نام «شهدا»[26] در بين مردم معروف است. البته در اصل واقعه و تعداد كشته شدگان و هويت آنان اختلاف نظر وجود دارد.

مردم يزد در دوران عثمان، اين اسلان را پذيرا شدند و عمربن مغيره به عنوان والي يزد، حكومت آنجا را به دست گرفت. به دنبال اسلام آوردن مردم يزد، مردم فهرج هم به اسلام روي آوردند[28]. در دوران خلافت حضرت علي (ع) عامل يزد از طرف مسلم بن زياد والي فارس و عراق تعيين مي گرديد وماليات هم از اين طريق جمع آوري مي‌شد[29].

از زمان شهادت حضرت علي (ع) تا دوره حكومت هشام بن عبدالملك، تاريخ يزد را سكوت فرا گرفته است.

در زمان هشام، ابوالعلاء طوقي از طرف او به حكومت يزد منصوب شد. از كارهاي عمراني او بناي قصر و باغ علاء در يزد است. با ظهور عباسيان و به دنبال قيام ابومسلم، علاء از يزد گريخت و احمدبن محمد زمجي از جانب ابومسلم به حكومت   يزد رسيد. زمجي علاء را دستگير كرده به آتش سوزاند و اتباعش را نيز كشت. او قصر علاء را ويران كرده، به جاي آن باغ رقصري بهتر به نام «محمدآباد» بنا نهاد. از ديگر كارهاي او بناي «مسجد فرط[31]» و احداث محله «كوشك نو[32]» مي باشد.

تاريخ هاي قديم يزد از وقايع اين ديار  پس از احمد زمجي تا ظهور صفاريان ذكري به ميان نياورده اند.

تنها واقعه مهم در اين دوره گذر حضرت امام رضا(ع)[34] از اين سرزمين است كه برخي از منابع به آن اشاره كرده اند. از جمله مستوفي به عبور حضرت از شهر يزد و اقامه نماز ايشان در مسجد فرط و بيان معجزه اي از آن حضرت در حمام فرط، كه ضمن آن سلطان قطب الدين زنگي از بيماي شفا يافته، اشاره كرده است[35].

با ظهور صفاريان، يزد به تصرف يعقوب ليث صفاري در آمد. او در مواجهه با لشكر خليفه عباسي آن را شكست داد ولي پس از مدتي خود در گذشت و حكومت به برادرش عمر و ليث رسيد. عمرو ليث دوامي نياورد و به سال 287 هـ در رويارويي با لشكر امير اسمغيل ساماني شكست خورد، بنابراين براي مدتي اداره امور يزد به دست سامانيان افتاد و ماليات يزدهم به وسيله ايشان جمع آوري مي شد. پس از آن سبكتكين و بعد سلجوقيان بر يزد مسلط گرديدند. سلجوقيان توانستند خراسان و فارس و عراق را به تصرف خود در آورند. حكومت سلجوقيان مخصوصاً در زمان طغرل در اوج شكوفايي بود، طغرل در ادامه فتوحاتش قصد اصفهان كرد، در اين هنگام آخرين پادشاه آل بويه، علاء الدوله ابوجعفر كالنجار در اصفهان حكومت مي كرد و چون وضع را چنين ديد، سكه و خطبه را به نام طغرل كرد، لذا طغرل از تصرف اصفهان منصرف شد.

فهرست منابع و مآخذ

 كتاب  ها :

1. آيتي ، عبدالحسين ، تاريخ يزد : آتشكده يزدان ، يزد ، ] بي نا [ ، 1317 .
2. ابن حوقل ، سفرنامه ابن حوقل ، ايران در « صوره الارض » ، ترجمه جعفر شعار تهران ، اميركبير ، چاپ دوم ، 1366 .
3. اسلامي نروش ، محمد علي ، روزها ، تهران ، افشارات يزدان ، چاپ اول ، 1376 .
4. اصطخري ، ابواسحق ابراهيم ، مسلكه و ممالك ، به كوشش ايرج افشار ، تهران بنگه ترمه و نشر كتاب ، 1347 .
5. افشار ، ايرج ، بياض سفر ، تهران ، انتشارات طوس ، 1354 .
6. ——   ، نامواره دكتر محمود افشار ، تهران ، بنياد موقوفات افشار ، چاپ اول ، 1376 .
7. ——  ، يادگارهاي يزد ، تهران ، انجمن آثار ملي ، 1354 .
8. ——  ، يزدنامه : يزدنما ، تهران ، انتشارات فرهنگ ايران زمين ، 1371 .
9. افضل الملك ، غلامحسين ، افضل التواريخ ، به تصحيح سيروس سعدونديان ، تهران ، نشر تاريخ ايران ، 1361 .
10. اقبال آشتياني ، عباس ، تاريخ ايران ، تهران ، انتشارات خيام ، 1346 .
11. باستاني پاريزي ، محمد ابراهيم ، حماسه كوير ، تهران ، انتشارات اميركبير ، 1356 .
12. بامداد ، مهدي ، شرح هاي رجال ايران در قرن 12 و 13 و 14 هـ . تهران ، انتشارت زوار ، چاپ چهارم ، 1371 .
13. بختياري ، سعيد ، اتو اطلس ايران ، تهران ، مؤسسه گيتاشناسي ، چاپ اول ، 1380 .
14. ——   ، اطلس كامل گيتا شناسي ، تهران ، مؤسسه گيتا شناسي ، دوره دوم ، چاپ هجدهم ، 1381 .
15. برهان ، محمد بن خلف ، برهان قاطع ، به اهتمام محمد معين ، تهران ، انتشارات امير كبير ، 1362 .
16. پاپاد و پولو ، 1 ، معماري اسلامي ، ترجمه ، حشمت جزئي ، تهران ، مركز نشر فرهنگي رجاء ، چاپ اول ، 1368 .
17. پاپلي يزدي ، محمد حسين ، فرهنگ آبادي ها و مكان هاي مذهبي كشور ، مشهد ، بنياد پژوهش هاي اسلامي ، 1367 .
18. پوپا ، آرتور ، معماري ايراني ، ترجمه رضا بصري ، تهران ، انتشارات مير( گوتنبرگ ) ، چاپ اول ، 1363 .
19. پوپا ، عبدالعظيم ، زندان سكنر از نگاهي ديگر ، يزد ، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي يزد ، 1371 .
20. ——  ، سيماي باستاني شهر ميبد ، ميبد ، دانشگاه آزاد اسلامي ميبد ، چاپ اول ، 1371 .
21. پيرنيا ، محمد كريم ، آشنايي با معماري اسلامي ، تدوين غلامحسين معماريان ، تهران ، دانشگاه علم و صنعت ، چاپ سوم ، 1374 .
22. ——  ، شيوه هاي معماري اسلام ، تدوين غلامحسين معماريان ، مؤسسه نشر هنر اسلامي ، چاپ اول ، 1369 .
23. توكلي مقدم ، غلامحسين ، وجه تسميه شهرهاي ايران ، تهران ، نشر ميعاد ، چاپ اول ، 1375 .
24. جعفري ، جعفري بن محمد ، تاريخ يزد ، به كوشش ايرج افشار ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر كتاب ، 1343 .
25. حافظ شيرازي ، خواجه شمس الدين محمد ، ديوان حافظ ، تصحيح عبدالرحيم خلخالي ، تهران ، انتشارات حافظ ،‌ چاپ سوم ، 1368 .
26. حبيب آبادي ، محمد علي ، مكارم الاآثار در احوال رجال دو قرن 13 و 14 هـ . اصفهان ، انجمن كتابخانه هاي عمومي ، 1351 .
27. حقيقت ، عبدالرفيع ، فرهنگ تاريخي و جغرافيايي شهرستان هاي ايران ، تهران ، انتشارات كوش ، ] بي تا [ .
28. دهخدا ، علي اكبر ، لغت نامه ، تهران ، انتشارات امير كبير ، 1347 .
29. راوندي ، مرتضي ، تاريخ اجتماعي ايران ، تهران ، انتشارات اميركبير ، 1347 .
30. رشيد الدين فضل الله ، وقف نامه ربع رشيدي ، به تصحيح مجتبي مينوي و ايرج افشار و عبدالعلي كارنگ ، تهران ، فرهنگ ايران زمين ، 1341
31. ركوعي ، عزت الله ، راهنماي ديدني هاي ايران ، تهران ، نشر كيوان ، چاپ اول ، 1380 .
32. ——   ، سرزمين ما ( مروري بر تاريخ و معماري ايران ) ، تهران ، نشر كيوان ، چاپ اول ، ] بي تا [ .
33. روملو ، حسن ، احسن التواريخ ، به تصحيح عبدالحسين نوايي ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر كتاب ، 1349 .
34. سجادي ، علي ، سير تحول محراب ، تهران ، سازمان فرهنگي كشور ، چاپ اول 1375 .
35. سلطان زاده ، حسين ، تاريخ مداراي ايران از عهد باستان تا تأسيس دارالفنون ، تهران ، شركت چاپ آذر ، چاپ اول ، 1364 .
36. —— ، مقدمه اي بر تاريخ شهر و شهر نشيني در ايران ، تهران ، انتشارات اميركبير ، چاپ دوم ، 1367 .
37. شريف كاشاني ، محمد مهدي ، واقعات اتفاقيه در روزگاري ، به كوشش منصوره اتحاديه و سيروس سعدونديان ، تهران ، تاريخ ايران ، 1362 .
38. شهمردان ، رشيد ، تاريخ زرتشتايان فرزانگان زرتشتي ، تهران ، انتشارات فروهر ، 1363 .
39. صديق ، عيسي ، تاريخ فرهنگ ايران ، تهران به دانشگاه تهران ، چاپ ششم ، 1351 .
40. صفا ، ذبيج الله ، خلاصه تاريخ سياسي و اجتماعي و فرهنگي ايران از آغاز تا پايان عهد صفوي ، تهران ، امير كبير ، 1356 .
41. طاهري ، احمد ، تاريخ يزد ، يزد ، انتشارات گلبهار ، 1317 .
42. طاهري ، عبدالغفور ، تذكره جلالي ، به كوشش ايرج افشار ، تهران ، فرهنگ ايران زمين ، 1344 .
43. طراز ، ميرزا عبدالوهاب ، كتابچه موقوفات يزد ، به تصحيح ايرج افشار ، تهران زمين ، 1341 .
44. طرف ناييني ، جنوبي محمد ، جامع جعفري ، به كوششي ايرج افشار ، تهران ، انجمن آثار ملي ، 1353 .
45. عرفان منش ، جليل ، جغرافياي تاريخي هجرت امام رضا ( ع ) از مدينه تا مرو ، مشهد ، بنياد و پژوهش هاي اسلامي به چاپ دوم ، 1376 .
46. فلاح فر ، سعيد ، فرهنگ واژه هاي معماري سنتي ايران ، تهران ، ] بي نا [ ، چاپ اول ، 1379 .
47. قلمسياه ، اكبر ، تاريخ ساشماري يزد ، تهران ، ] بي نا [ تابستان 1370 .
48. كاتب ، احمد ، تاريخ جديد يزد ، به كوشش ايرج افشار ، تهران ، انتشارات امير كبير ، 1357 .
49. كتبي ، احمد ، تاريخ آن مظفر ، به تصحيح عبدالحسين نوايي ، تهران ، انتشارات امير كبير ، 1364 .
50. كياني ، محمد يوسف ، تاريخ هنر معماري ايران در دوره اسلامي ، تهران ، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني ، چاپ اول ، 1379 .
51. گدار ، گدار ، آثار ايران ، ترجمه ، ابوالحسن سرو قد مقدم ، مشهد ، بنياد پژوهش هاي اسلامي ، چاپ دوم ، 1375 .
52. لسترنج ، جي ، جغرافياي تاريخي سرزمين هاي خلافت شرقي ، ترجمه محمود عرفان ، تهران ، انتشارات علمي ـ فرهنگي ، 1364 .
53. ( مجهول المؤلف ) ، حدود العالم من المشرق الي المغرب ، ترجمه ، مير حسين شاه ، تصيح مريم احمدي و غلامرضا و رهرام ، تهران ، دانشگاه الازهرا ، چاپ اول ، 1372 .
54. ( مجهول المؤلف ) ، وقف نامه جامع الخيرات ، به كوشش محمد تقي دانش پژوه ، و ايرج افشار ، تهران ، فرهنگ ايران زمين ، 1341 .
55. مدرس ، محمد علي ، ريحانه الادب ، تهران ، انتشارات خيام ، 1369 .
56. مدرسي : محمد كاظم ، نسل نور ، يزد ، انتشارات نيكو روش ، چاپ اول ، 1378 .
57. مستوفي بافقي ، محمد مفيد ، جامع مفيدي ، به كوشش ايرج افشار ، تهران ، كتابفروشي اسدي ، 1342 .
58. مستوفي ، حمدالله ، نزهته القوب ، به اهتمام محمد دبير سياقي ، تهران ، نشر كتابفروشي ظهوري ، 1336 .
59. مشكوتي ، نصرت الله ، فهرست بناهاي تاريخي و اماكن باستاني ايران ، تهران ، سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران ، 1349 .
60. مصطفوي ، محمد تقي ، اقليم پارس ، تهران به انجمن آثار ملي ايران ، 1343 .
61. معين الدين يزدي ، علي بن محمد ، مواهب الهي ، به تصحيح سعيد نفيسي ، تهران ، كتابخانه و چاپخانه اقبال ، 1326 .
62. معين ، محمد ،
63. مقدسي ، ابوعبدالله محمد بن احمد ، احسن التقاسيم في معرفه الاقاسيم ، ترجمه علينقي منزوي ، تهران ، شركت مؤلفان و مترجمان ايران به چاپ اول 1361 .
64. ملازاده ، كاظم ، مساجد تاريخي تهران ، حوزه هنري سازمان تبلغات اسلامي ، چاپ .
65. ويلبر ، دوناليد ، معماري اسلامي ايران در دوره ايلخانان ، ترجمه عبدالله فريار ، تهران ، انتشارات علمي و فرهنگي ، چاپ دوم ، 1365 .
66. هوك ، ج ، سبك شناسي هنر معماري ، ترجمه پرويز و رجاوند ، تهران ، انشارات علمي ـ فرهنگي ، 1368 .

روزنامه ها و مجلات

67. آمار نامه استان يزد 1378 .
68. روزنامه اطلاعات ، يك شنبه 17 مرداد 1372 ، شماره 19976 .
69. روزنامه ناصر يزد ، سال سوم ( اول بهمن 1331 ) ، شماره 89 .
70. جمله آينده ، سال اول ( فروردين 1305 ) .
71. جمله باستان شناسي و هنر ايران ، تابستان 1349 ، شماره 5 .
72. جمله مسجد ،
73. جمله ميراث فرهنگي ، ابركوه ( مسعود حمزه ) تابستان و پاييز 1371 .
74. جمله يغماي يزد ، سال سيزدهم ـ( 1339 ) ، شماره 8 ، ركود 912 ..
75. نشريه فرهنگ يزد ، سال سي و سوم

فرمت : قابل ویرایش | WORD | صفحات : 237

*************************************

نکته : فایل فوق قابل ویرایش می باشد