شناخت فضای شهری

فهرست :
1 – طرح مسئله 5
2 – اهمیت و ضرورت مسئله 5
3 –  بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی 5
طرح جامع توسعه عمران حوزه نفوذ شهر مشهد 6
طرح جامع تفصیلی خازنی 6
مسکونی با تراکم کم 6
مسکونی با تراکم متوسط 6
مسکونی با تراکم زیاد 7
طرح جابجایی زندان وکیل آباد 7
تدوین رویکردها برای عملکرد درون حوزه 8
طرح ساماندهی کال چهل بازه 8
4 – تعیین سطوح مطالعاتی 10
حوزه فراگیر ( سطح 1) 10
حوزه بلا فصل  (سطح 2) 10
حوزه مداخله  (سطح 3) 11
5 –  مطالعات در سطح فراگیر 11
1 – 5 – مطالعات اجتماعی – اقتصادی 11
2 – 5 – مطالعات کاربری اراضی 12
وضعیت فضاهای تجاری غرب مشهد 12
بررسی عناصر لینچ در محدوده 13
– 5 – مطالعات حمل و نقل 15
بررسی سلسله مراتب شهری( از لحاظ ترافیکی ) 15
خیابان اصلی : 16
خیابان جمع و پخش کننده : 16
خیابان های فرعی بن باز و فرعی بن بست (محلی ): 16
بررسی مقطع عرضی فضا 18
بررسی وضعیت علائم راهنمایی 19
وضعیت فیزیکی 19
زاویه دید 20
محل تابلو 20
تابلوهای پیش آگاهی 21
خط کشی گذرگاه عابر پیاده 21
بررسی سیستم های حمل ونقل عمومی 24
مقررات محدودیت پارک 24
طول خط کشی ایستگاه اتوبوس 24
ظرفیت سایبان و نیمکت 24
پل عبور مسافرین 24
بررسی وضعیت تردد و ایمنی عابران پیاده و معلولین 25
پیشنهادات انجمن معماران آمریکا (AIA) : 28
2 – 6 – مطالعات کالبدی 31
7-  مطالعات در محدوده مداخله (سطح 3) 31
3 – 7 – مطالعات سازمان کالبدی 33
پرسشنامه 37
1 – 8 – بررسی پرسشنامه مراجعین 37
پرسشنامه مراجعین 37
بررسی پرسشها 37
2 – 8 – بررسی پرسشنامه مغازه داران 41
پرسشنامه مغازه داران 41
بررسی پرسشهای مغازه داران 41
3 – 8 – نتایج مربوط به پرسشنامه ها 43
تحلیل 44
1 – 9 – جمع بندی نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدها در قالب جدول swot 44
فرصت 45
منابع 46

1 – طرح مسئله
فضای شهری مورد نظر حدفاصل چهارراه آزاد شهر تا چهار راه میلاد است . این راسته یک راسته تجاری است که عملکرد هایی چون فروشگاه پوشاک و طلا فروشی بیشتر در آن به چشم می خورد . پارک ملت به عنوان یک پارک شهری افرادی را با طبقات اجتماعی گوناگون از همه جای شهر به این منطقه می کشاند ، اما اکثریت استفاده کنندگان از این فضا ساکنان غرب شهر می باشند .
این راسته در ارتباط با مسیر های اصلی و پراهمیت شهر است و به دلیل تمرکز مراکز تجاری مکانی برای رفع نیازهای افراد محسوب می شود .

2 – اهمیت و ضرورت مسئله
وجود پارک ملت که در مقیاس پارک شهری عمل می کند و مراکز تجاری سبب شده که در اکثر ساعات به خصوص عصر و شب در این فضا با ترافیک زیادی مواجه باشیم . مسئله مهمتر کمبود جای پارک است که موجب می شود افراد در کوچه های اطرا ف پارک کنند و در نتیجه این کوچه ها همواره مملو از ماشین ها می باشند و  مشکلاتی برای ساکنین آن محدوده موجب می شود . با توجه به این موضوع کمبود پارکینگ عمومی احساس می گردد .
به نظر می رسد پارک ملت و مراکز تجاری ا ز عوامل اصلی ازدحام پیاده ها در این فضا ست . ازدحام افراد پیاده در ساعات سر شب آنقدر زیاد است که پیاده رو ها ظرفیت آن را ندارند .
حال با توجه به اهمیتی که این راسته در ارتباط با سایر نقاط شهر دارد ، سعی بر آن است که با شناخت فضا چه از لحاظ اجتماعی و چه از لحاظ کالبدی ، به بررسی این فضا پرداخته و ضعف ها و قوت های آن را مشخص کنیم .

3 –  بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی
طرح های فرادست و موازی بررسی شده در این محدوده عبارتند از :
– طرح جامع توسعه و عمران حوزه نفوذ شهر مشهد
– طرح جامع تفصیلی خازنی
– طرح جابجایی زندان وکیل آباد
– طرح ساماندهی کال چهل بازه
– طرح قطار شهری شهر مشهد
در ذیل هر یک از این طرح ها و پیشنهادات ارائه شده توسط آنها مورد بررسی قرار می گیرند .

طرح جامع توسعه عمران حوزه نفوذ شهر مشهد
همان گونه که می دانیم طرح جامع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان ، شهر مشهد را به 16 منطقه تقسیم می کند و بر این اساس منطقه آزاد شهر و بلوار معلم در منطقه 10 و میان نواحی 8 و 10 واقع شده است .
علاوه بر این طرح جامع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان بر اساس گروه های درآمدی ، شهر مشهد را به سه منطقه تقسیم می کند . منطقه آزاد شهر و بلوار معلم جزء منطقه سه واقع شده اند یعنی غالب ساکنین این محدوده دارای در آمد متوسط هستند و تراکم جمعیتی نیز در این منطقه متوسط می باشد .
بر اساس درجه بندی معابر طرح جاع توسعه عمران و حوزه نفوذ مهرازان کاربری های مستقر در حاشیه محورهای معلم ، امامت ،  میلاد ، تجاری – مسکونی می باشند .
طرح جامع تفصیلی خازنی
بر اساس طرح جامع تفصیلی خازنی شهر مشهد به سه منطقه تقسیم می گردد . طبق مطالعات صورت گرفته منطقه مورد مطالعه محل اسکان گروه های درآمدی متوسط و مرفه می باشد ، این منطقه جزء مناطق کارمند نشین و مشاغل آزاد می باشد .

طرح جامع تفصیلی خازنی ، شهر مشهد را به لحاظ تراکم جمعیتی به سه منطقه ( تراکم کم ، متوسط ، زیاد ) تقسیم می کند . بر اساس این طرح محدوده مورد مطا لعه دارای تراکم کم جمعیتی می باشد .
علاوه بر این منطقه مورد مطالعه دارای سه نوع تراکم مسکونی می باشد :

مسکونی با تراکم کم
تعداد وا حد های مسکونی در این اراضی 30 تا 40 واحد و تراکم خا لص کمتر از 150 نفر در هکتار پیشنهاد شده است . حداقل سطح قطعه در این منطقه 250 متر مربع ( گروه درآمدی بالا ) و 200 متر مربع ( با درآمد متوسط )