اصول نگارش مقاله علمی
اصول نگارش مقاله علمی برای دانشجویان در هر مقطع علمی که باشند بسیار اهمیت فراوان دارد. اصولا مقاله علمی یک کار پژوهش محور است که شاید به مانند پایان نامه یا رساله از طرف هیچ دانشگاهی دانشجو ملزم به اجرای آن نباشد اما انجام دادن مقاله علمی نشانی از ذوق و علاقه دانشجو به رشته تحصیلی خود و امر پژوهش است که بسیار مورد تایید اساتید برتر و دانشگاه های علمی و معتبر در همه جای دنیا می باشد.
اصول نگارش مقاله علمی
به خاطر همین اصول نگارشی یک مقاله علمی و یادگیری این موضوع از درجه بسیار بالایی برخوردار است تا سطح علمی شما واعتبار شما زیر سوال نرود و با استقبال خوبی رو به رو شود. در این مطلب نکات مهم در اصول نگارشی یک مقاله علمی ارائه می شود تا شاید بتوان به بخشی از معلومات مورد نیاز شما اضافه شود.
چگونه یک مقاله دانشگاهی بنویسیم
وقتی صحبت از مقاله دانشگاهی به میان می آید یعنی مقاله ای علمی و تخصصی، مقاله ای که بتواند مبحثی پیچیده را که تاکنون پرداخته نشده، برای دانشجویان یا کسانی که به دنبال مطالب علمی یا پژوهشی هستند؛ ساده کند. مطلبی باشد که توانایی بسط دادن در موضوعات دیگر از شاخه خودش را داشته باشد و در آخر بازخورد خوب و مناسبی را از سوی سایر محقیقین دارا باشد .
مطالعه فراوان
مطالعه اولین کلید موفقیت برای نوشتن یک مقاله علمی با اصول نگارشی صحیح است. چرا که با خواندن چندین مقاله با ساختارها و نگارش های علمی متفاوت و حتی املای صحیح کلماتی که شاید تا به حال به گوش شما نخورده باشد آشنایی کامل پیدا کنید. برای این کار بهتر است ابتدا از مقالات علمی اساتید و دانشجویان داخل کشور شروع کنید، به خصوص مقالات علمی که در سایت ها ، نشریات و مجلات معتبر داخل و خارج از کشور منتشر شده اند.
اگر از سطح زبان خوبی برخوردار هستید بسیار توصیه می شود از مقالات علمی متناسب با رشته خود را حتما مطالعه کنید . اگر حتی سطح زبان خوبی ندارید با مشورت اساتید یک مقاله معتبر علمی را برای خود ترجمه کنید، زمان بگذارید و در این مسیر هم ترجمه شما تقویت می شود و هم مطلب علمی مورد نیاز خود را مطالعه کرده اید.
موضوع انتخابی
گاهی اوقات دانشجویان دوست دارند مقاله بنویسند اما واقعا نمی دانند راجع به چه چیزی باید بنویسند تا شروع کنند. گاهی وقت ها باید به آن ها حق داد شاید راهنما و راهنمایی برای پژوهش ندارند و یا در این مسیر رقابت آنقدرها جدی و سنگین نیست تا دانشجو حرکتی جدی را شامل شوند و موضوع انتخابی خود را از بین هزاران موضوع جالب برگزیند. اما با همه این موارد سعی کنید از اساتید خلاق در رشته تحصیلی خود راهنمایی بگیرید در مورد ایده هایی که در ذهن دارید که شاید کمتر به آن ها پرداخته شده صحبت کنید تا موضوع جدید و جذابی را انتخاب کنید. به عنوان و موضوع انتخابی خود مثل یک قلاب ماهیگیری نگاه کنید اگر موضوع خوبی باشد و بتوانید عنوان خوبی را برای شروع مقاله استفاده کنید یعنی ماهی های زیادی را صید خواهید کرد.
نوع پژوهش
هر کاری هدفی را در بر دارد وقتی شما قصد دارید مقاله ای را بنویسید باید مشخص کنید که مقاله شما از چه نوع مقالاتی است تا متناسب با نوع آن، موضوع مقاله ، نوع تحقیق ، نوع نگارش، زبان مقاله و سایر اصول مرتبط را به خوبی رعایت کنید. یعنی اینکه پژوهش شما میدانی است یا توصیفی است و یا غیر از این ها که در صورت مشخص بودن نوع پژوهش شما می توانید بقیه مسیر را با برنامه پیش بروید.
نکاتی برای نوشتن یک مقاله دانشگاهی
اصول نگارش مقاله علمی و دانشگاهی جدا از موضوع مقاله و علم شما، به نوع قلم و نگارش شما هم بستگی دارد. چه بسا مقالات علمی که شاگرد برتر دانشگاه آن را نوشته ولی به خاطر عدم دقت در جزییات نگارشی در مسابقات برتر علمی یا جهت چاپ در مجله یا روزنامه رد شده اند.
پس نکات مربوط به نوشتن را کاملا جدی بگیرید اگر قرار است خود شما آن را بنویسید نه کسی دیگر!
مقالات متعددی موجود است که به طور کامل و مفصل به مبحث نگارش مقاله علمی پرداخته اند، حتی ریز به ریز و جز به جز مبانی نگارشی را ارائه داده اند. بد نیست که وقت مناسبی را به این مقالات بدهید بخوانید و در صورت نامفهومی آن ها را بپرسید.
در ادامه به برخی از اصول کلی نوشتاری یک مقاله علمی اشاره هایی خواهیم کرد:
باید ها در اصول نگارش مقاله علمی
باید ها در اصول نگارش مقاله علمی
هیچ کس مجبور نیست یک مقاله جست و گریخته و فاقد نظم را بخواند. قواعد نوشتاری که باید رعایت شوند شاید به اندازه عنوان مقاله که پیش تر راجع به آن صحبت کردیم مهم باشد.
مخاطبان شما افراد زیادی هستند:
دانشجویانی که قرار است مقالات شما به عنوان یک مرجع برای آن ها باشد پس تا به حال مقالات زیادی را نخوانده اند پس سعی کنید از کلمات قلمبه سلمبه استفاده نکنید و در حدی موضوع مورد نظر را واکاوی و موشکافی کنید که متوجه منظور شما بشوند.
دسته دوم محققان علمی هستند که روی موضوع عملی کار می کنند که مقاله شما در حیطه مطالعاتی آن هاست اگر مقاله شما خیلی ساده و سطحی بین باشد، خیلی مورد پسند آن ها واقع نخواهد شد و اگر هم قصد دعوت به همکاری از شما را داشته باشند، قاعدتا سرد می شوند.
- ساختار علمی یک مقاله متشکل از اجزایی چون عنوان،مولف یا مولفان،چکیده، کلید واژه ها، مقدمه، روش، نتیجه یا نتایج، بحث و نتیجه گیری و ذکر منابع می باشد که رعایت تک تک این موارد یعنی استخوان بندی درست مقاله شما، پس به آن ها دقت و توجه کنید و مقلات علمی زیاد بخوانید.
-
از بین همه موارد نامبرده عنوان را دقت کنید عنوان اعتبار و ارزش شماست ونقطه حساسی است که مخاطب را می توانید، به دام بیندازید.
-
هر کدام از این موارد دارای اجزای مخصوص به خود می باشد، مثلا در بخش چکیده سعی کنید با موضوع مقدمه اشتباهی نگیرید و هر مطلبی را در جای خود بنویسید یا بخش منابع و مواخذ اصول و قواعدی دارد که باید به خوبی بدانید .
-
سعی کنید از کلمات پر تکرار مثل مثلا، بررسی، برای، است، طی مطالعات، انجام داده ام بیش از اندازه استفاده نکنید.
-
پی دی اف های زیادی در اینترنت موجود است که به مبحث نگارش مقالات پرداخته است اگر قرار است این مقاله را خود شما بنویسد و به بیرون ارجاع ندهید خوب است نکات مربوط به نگارش را یک مطالعه داشته باشید؛ مطمئن باشید،به هنگام رعایت آن ها در متن ملکه ذهن شما می شوند. (مثل رعایت فاصله و نیم فاصله که در کجا ها اتفاق می افتد)
انواع مقالات دانشگاهی
مقالات علمی به طور کلی به دو بخش تقسیم می شوند:
یکی ژورنالی و دیگری مقالات کنفرانسی، هر دو مزایا و معایبی دارند که تنها به یک مقایسه سطحی بسنده می کنیم و سپس به سراغ جزییات هر یک می رویم.
مقاله ژورنالی همان طور که از اسمش پیداست باید با رعایت تمام نکات علمی نوشته شود چون قرار است چاپ شود و قاعدتا از زیر دست داورانی رد می شود که بار علمی زیادی دارند و سخت گیری بیشتری را هم دارند. پس همچنین بسیاری از مراکز علمی و موسساتی که اقدام به چاپ مقالات علمی می کنند برای نرفتن زیر سوال در زمینه کاری و علمی بی نهایت دقت دارند که کدام یک از مقالات علمی را به مرحله چاپ برسانند و از آن عاید سود و اعتبار شوند.
اما مقاله کنفرانسی نیازی نیست که خیلی دقیق باشد البته سوتفاهم را برطرف می کنیم که دقیق نبودن دال بر عدم ارزش و اعتبار نیست، بلکه منظور این است که نیاز به جزییات نیست چون قرار است در عرض یک الی دو ساعت یا بیشتر ارائه شود و باید به نکات اساسی و مهم مطلب یا آزمایشاتی که انجام شده پرداخته شود.
مقالات ژورنالی
رقابت در این مقالات کمی سخت است اما نشدنی نیست. معمولا جنبه مقایسه دارند یعنی پژوهش های جدید با پژوهش های پیشین مقایسه می شوند یا با ارائه روش جدیدتر و علمی تر به همراه آزمایشات و تحقیقات بیشتر سعی در بازشناسی یا توضیح موضوعی را دارند.
انواع مختلف مقالات ژورنالی
- مقالات کوتاه یا مختصر
- مقالات اجمالی یا مروری
- مقالات اصلی یا بلند
مقالات کوتاه :
مقالاتی که نتایج آن به صورت کاملا مختصر و در حد چند کلمه اصلی و مهم بیان می شود که نویسنده قصد دارد مخاطبان را در جریان موضوعی قرار بدهد که در مقاله اصلی خود آورده یا قرار است بیاورد.
مقالات مروری یا اجمالی:
این نوع مقالات معمولا از آن محققین فعال در عرصه علمی است که قصد دارند یک ایده یا پژوهشی نوین را برای دستیابی به افق های روشن ارائه دهند که تا قبل از این ممکن نبوده یا مشکل بوده است.
مقالات اصلی یا بلند
این نوع مقالات برای زمانی است که دستاوردی قطعی و بسیار حائز اهمیت حاصل شده و برای روشن شدن موضوع و کند و کاو آن یک مقاله علمی بلند در نظر می گیرند تا دوستداران رشته و سایر محققین در جریان آن قرار بگیرند.
مقالات کنفرانسی
مقالات کنفرانسی یعنی گرد هم آمدن و راجع به ایده و وموضوع مورد تحقیق با هم به تبادل فکر و نظر نشستن، که مزیت های زیادی دارد و شفاها و حضورا افراد می توانند به رد و بدل کردن،نظرات خود بنشینند و نتایج گسترده ای را از کنفرانس بدست آورند.
برخی از مقالات علمی
مقالات( Institute for Scientific Information))ISI
راجع به تاریخچه ISI می توانید تنها یک تحقیق ساده در اینترنت انجام دهید تا به اطلاعات کافی دست پیدا کنید. اما اگر بخواهیم کوتاه و مختصر راجع به آن حرف بزنیم باید گفت ISI موسسه مجهز به اطلاعات علمی است(Institute for Scientific Information) که به صورت کاملا تخصصی و علمی به مقالات اعتبار و نمره می دهند. در واقع یکی از بهترین و معتبرترین معیار های سنجشی در جهان برای انواع مقالات علمی است.
مقالات ای اس سی ISC(Islamic World Science Citation Cente)
نام مجموعه ای است که در راستای اهداف علمی- پژوهشی در ایران تاسیس شد که هدف اصلی آن گسترش همکاری های علمی – تحقیقی در بین دانشمندان اسلامی است.
اسکوپوس(scopus )
یکی از معتبرترین و علمی ترین نمایه های استنادی در جهان است که میلیون ها سند و مقالات با درجه علمی بالا را در خود گرداوری کرده و برای دسترسی به آن ها باید هزینه اشتراک سالانه بدهید. در واقع یک پایگاه علمی مناسبی است تا عنوان های جدید را برای پایان نامه یا مقاله یا رساله خود انتخاب کنید.
ما معتقدیم که نظرات و پیشنهادات شما دوستان و مخطابین گرامی می تواند ما را در تولید محتوایی فاخر و جامع یاری رساند. از این رو اگر در مورد نگارش مقاله علمی و یا موضوعات مشابه مورد خاصی وجود دارد که در بالا ذکر نشده است و از نظر شما مهم و حتی حیاتی است در قسمت نظرات و پیشنهادات به طور کامل برای ما این موارد را ذکر نمایید که هم ما و هم مخاطبین محترم از وجود چنین اطلاعاتی مطلع گردیم.
گردآوری توسط مسعود مرادی
