نقشه برداری فصل اول: كليات نقشه‌برداري
نقشه‌برداري و نقشه
نقشه‌برداري علمي است كه رياضيات عملي را با فنون اندازه‌گيري و هنر ترسيم توأم نموده و به وسيله آن قطعاتي از سطح زمين را با كليه عوارض آن در روي صفحه افقي نمايش مي‌دهد. پس نقشه تصوير افقي منطقه‌اي با مقياس كوچك بر روي يك صفحه مي‌باشد.
واضح است كه براي نشان دادن عوارض در روي يك صفحه احتياج به يك سري عمليات و اندازه‌گيري‌ها است كه به طور كلي به سه دسته تقسيم مي‌شود كه عبارتند از:
1. عمليات صحرائي: شامل شناسائي و بازديد اوليه ـ انتخاب اوليه رئوس كار و ايستگاه‌هاي اندازه‌گيري ـ اندازه‌گيري طولها و زوايا.
2. محاسبات: انجام محاسبات لازم با توجه به اندازه‌گيريهاي به دست آمده.
3. تهيه نقشه: انتقال اندازه‌گيريهاي انجام شده روي صفحه با توجه به محاسبات حقيقي و مقياس مورد درخواست.
تقسيم‌بندي كلي نقشه‌برداري
علوم نقشه‌برداري يا topographie در حالت كلي به دو رشته اساسي تقسيم مي‌شود كه عبارتند از:
الف ـ توپولوژي topologie كه مربوط به كيفيت تشكيل زمين مي‌شود و از بحث ما خارج مي‌باشد.
ب ـ توپومتري topometrie كه مربوط به فنون اندازه‌گيري و تعيين فرم ظاهري زمين مي‌باشد.
اهميت و موارد استفاده نقشه‌برداري
نقشه‌برداري يكي از قديمي‌ترين تكنيك‌هاي مورد استفاده بشر بوده و از آن براي تعيين حدود و اراضي استفاده مي‌كرده‌اند و چنانكه مي‌دانيد اين دانش امروزه در كليه امور مهندسي رخنه كرده، كه از آن‌جمله مي‌توان نقشه‌برداري براي:
عمليات ساختماني ـ ايجاد راهها و شاهراهها و راههاي آهن ـ ايجاد پل‌ها ـ تونلها ـ نهرها ـ سدها ـ تأسيسات و منابع آبي ـ امور كشتيراني ـ كشاورزي ـ مهندسي معادن ـ زمين‌شناسي ـ جنگل‌داري و حتي حفظ آثار باستاني و تشخيص جرائم در تصادفات رانندگي را نام برد.
