بررسي روش ارزش گذاري حق برداشت مخصوص (SDR)
چكيده:
اين گزارش مباني روش هاي ارزيابي SDR و نرخ بهره آن كه در مقاطع پنجساله توسط هيات مديره صندوق بين المللي پول انجام مي گيرد و ارزيابي جديدي كه از اول ژانويه سال 2001 موثر واقع مي شود و نيز روش ارزيابي كه مطابق با تصميم هيات مديره صندوق در سال 1980 است مورد بررسي قرار مي دهد. نكات مهم و نتايج حاصل از اين گزارش به شرح زير است.
* در سپتامبر 1998 هيات مديره موافقت خود را با يك راه حل موقت جايگزيني خودكار يورو به جاي مارك و فرانك فرانسه در سبد SDR, اعلام نمود. گزارش حاضر پيشنهاد مي كند كه با تغيير دادن روش ارزيابي SDR از روش مبتني بر عضويت به روش مبتني بر واحد پول, يورو بطور كامل در سبد SDR وارد شود. ارزش گذاري سبد نيز شامل ارزش گذاري همان چهار واحد پول حاضر (دلار, پوند, ين و يورو) مي شود.
* با وجود واحد پول مشترك اروپايي كه مورد پذيرش چند عضو اصلي صندوق است, روش مبتني بر عضويت مشكلات اجتناب ناپذيري را بدنبال دارد و نيز معيار تصميم 1980 هيات مديره صندوق در خصوص تعيين وزن ارزهاي موجود در سبد SDR نمي تواند با وجود پول مشترك اروپايي بكار گرفته شود. بويژه روش جاري ارزيابي SDR اين سئوال كه آيا تقاضا براي يورو به عنوان يك ذخيره دارايي بيشتر منعكس كننده وضعيت اقتصادي داخلي و خارجي كل حوزه پول مشترك اروپايي است يا تك تك كشورهاي عضو حوزه پول اروپايي پاسخ نمي دهد.
* روش مبتني بر واحد پول بطور كلي با فرم ارزش گذاري ”سبد استاندارد” و با اصول پذيرفته شده كلي ارزش گذاري SDR سازگار است. بر اين اساس تصريح مي شود كه ارزش SDR بر حسب واحدهاي پول عمده استوار شود. در حاليكه وزن هاي واحدهاي پول موجود در سبد SDR بايد منعكس كننده اهميت نسبي آنها در تجارت جهاني و سيستم مالي بين المللي باشد.
* پيشنهاد شده كه براي بهبود معيار انتخاب ارزهاي سبد SDR در هيات مديره تصميماتي در رابطه با ويژگي ”قابليت استفاده آزاد ارزهاي سبد SDR” (طبق ماده 30 (f) اساسانامه) و تعيين متغيرهاي اقتصادي جاري بكار گرفته شده براي انتخاب ارزهاي موجود در سبد و تعيين وزن آنها اتخاذ گردد. بويژه در روش مبتني بر واحد پول, صادرات كالاها و خدمات در مورد صادراتي كه بين اعضا اتحاديه انجام مي گيرد, مستثني شود.
* در اين گزارش استفاده از متغيرهاي كمكي بخش مالي در روش ارزيابي SDR, با توجه به افزايش قابل ملاحظه جريانات مالي بين المللي خصوصي در سالهاي اخير كه در روش جاري ارزيابي SDR و در جريان تجارت مالي با يكديگر در نظر گرفته نشده مورد بررسي قرار مي گيرد.
* در اين گزارش پيشنهاد شده كه بر اساس روش مبتني بر واحد پول بجاي نرخ ابزارهاي مالي جاري فرانسه و آلمان نرخ بين بانكي يورو (1) در سبد نرخ بهره SDR وارد شود. همچنين پيشنهاد مي شود كه بجاي نرخ گواهي سپرده خصوصي سه ماهه كه اخيرا“ در سبد نرخ بهره SDR قرار گرفته نرخ برات دولتي سيزده هفته اي دولت ژاپن قرار گيرد و نرخ اسناد خزانه سه ماهه انگليس و آمريكا در سبد نرخ بهره SDR باقي بماند.
* در خاتمه به بررسي سبد پيشنهادي SDR طي سالهاي 2005-2001 و تصميم هيات مديره در مورد تركيب و وزن ارزهاي آن (كه در اول ژانويه 2001 عملي مي شود) پرداخته مي شود.
1- Euro Interbank Offered Rate (Euribor)
روش عملي تعيين ارزهاي متشكله و وزن آنها در سبد SDR
بر اساس تصميم 1980 هيات مديره صندوق, روش مبتني بر عضويت براي ارزش گذاري سبد SDR به شرح زير بوده است:
– – انتخاب؛ ارزهاي موجود در سبد SDR واحدهاي پولي 5 كشور عضو صندوق است كه بيشترين صادرات كالاها و خدمات را طي يك دوره 5 ساله – قبل از تاريخ موثر شدن تجديد نظر در ارزش گذاري- داشته اند.
– – وزن ها؛ درصد وزني 5 ارز انتخابي در ارزش گذاري سبد SDR منعكس كننده مجموع ارزش هاي صادرات كالاها و خدمات و بيلان ارزي اعضا ديگر صندوق از ارزهاي مذكور در سبد در طول 5 ساله مذكور مي باشد.
