پوشـــاك مردم لرستـــان
مقـــدمـه
استان لرستان با مساحت 31384 كيلومتر مربع در غزب ايران واقع شده است. لرستان قسمتي از كوهستان‌هاي زاگرس را شامل مي‌شود. اين سرزمين از مناطقي است كه در نقاط مختلف آن آب و هواي گوناگوني وجود دارد.
لرستان از چند هزار سال پيش محل استقرار تمدن‌هايي بوده كه موجب گرايش انسان به زندگي مدني و شهرنشيني شده است. گويش اصلي آنها لري و دينشان اسلام مي‌باشد. اوج هنر ساكنين لرستان را بايد در قلب تاريخ و مفرغ‌هاي كشف شده‌ي استان جستجو كرد. مطالعات نشان مي‌دهد كه ساكنان لرستان در فاصله‌ي عصر مس تا آغاز كشف آهن در لرستان بزرگترين صنايع دست بشر را به وجود آورده‌اند.علاوه بر هنر فلزكاري و معماري و آثار باستاني كه در اين استان وجود دارد در مورد توجه همگان قرار گرفته است همين امر باعث جذب گردشگران بسياري شده است.
بدين ترتيب لرستان از نظر باستان شناسي يكي از مراكز مهم است، زيرا از جمله معدود سرزمين‌هايي است كه انسان براي اولين بار به اهلي كردن حيوانات و نباتات پرداخته يا به عبارت ديگر زندگي ده نشيني و كشاورزي را كه لازمه پيدايش تمدن است، آغاز كرده است.
لرستان در دوره تاريخي
در هزاره سوم پيش از ميلاد، اقوام دشت بين النهرين (بابليان ـ سومريان) وارد مرحله تاريخي شدند و بر اثر متوني كه درباره تاريخ مملكت خود و همسايگانش باقي گذاشته‌اند تا اندازه‌اي به روشن شدن زواياي تاريخ مملكت خود و همسايگان ايران كمك نمودند.در اين متون اشاره به اقوامي شده است كه در شرق بين النهرين يعني سرزمين ايران ساكن بودند. اين اقوام از جنوب به شمال عبارت بودند از: عيلاميان و كاسيها كه در بخشهايي از لرستان سكونت داشته‌اند. بنابراين اين دو قوم قديمي‌ترين ساكنين لرستان به شمار مي‌آيند كه نام آنها در متون تاريخي ثبت گرديده است. اينك به اختصار به شرح هر يك از اين دو قوم مي‌پردازيم.
لرستان در دوره عيلاميان
نخستين قومي كه بر لرستان حاكميت داشته است، عيلاميان بوده‌اند. آنها از نژاد بومي ايران (آسيانيك) بوده و از چگونگي تشكيل جوامع و ابتداي تاريخ ايشان اطلاع درستي در دست نيست. ولي آن چه مسلم است از اوايل هزاره چهارم و پيش از ورود اقوام آريايي به ايران موفق به ايجاد دولتي در بخشهايي از سرزمين ايران شده‌اند. دولت عيلام شامل خوزستان، لرستان امروزي، پشت‌كوه و كوه‌هاي بختياري بوده است. بابليها اين سرزمين را «الام» يا «الامتو» يعني كوهستان و شايد كشور طلوع خورشيد مي‌ناميدند. شهرهاي عمده آن عبارت بودند از : شوش، اهواز، ماداكتو (صيمره ـ دره شهر) و خايدالو كه در جاي خرم آباد امروزي بوده است. عيلامي‌ها در مدت چند هزار سال هويت خود را در برابر اقوامي نيرومند چون سومريها، آكديها، بابليها و آشوريها همچنان حفظ كردند و عاقبت به جهت اختلاف‌هاي داخلي و جنگ‌هاي خانگي از دشمن خود آشور شكست خوردند (654 ق.م) و از صفحه روزگار به عنوان دولتي مستقل برافتادند.
فصل اول
بخـش اول – تاريـخ لرستــان
لرستان پيش از تاريخ
بنا به عقيده بسياري از باستان شناسان، لرستان از چهل هزار سال پيش به وسيله اقوامي كه به علت نداشتن خط هويت آنها ناشناخته مانده، مسكون بوده است. در اين عهد، انسان پيش از تاريخ در شكاف‌هايي كه در جوانب پردرخت كوه‌ها حفر مي‌شد و يا غالبا در يكي از غارها يا پناهگاه‌هاي سنگي متعدد زندگي كرده و از طريق شكار و جمع‌آوري دانه‌هاي وحشي امرار معاش مي‌كرد.
به طور كلي بازمانده‌هاي فرهنگي جوامع پيش از تاريخ لرستان، بيانگر آن است كه اين جوامع به تدريج مراحل تكامل فرهنگي از جمله دوره پارينه سنگي، ميان سنگي، نوسنگي و شهرنشيتي را پشت سر گذاشته‌اند.
