کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی و جایگاه آن در ایران و دلایل افول این کتابخانه ها
فهرست
خلاصه ۱
مقدمه ۲
ابزار و وسایل کتابت در دوران اسلام ۳
کتابخانه های تمدن اسلامی ۳
الف: کتابخانه های شخصی ۶
ب: کتابخانه های مساجد ۶
ج:کتابخانه های عمومی ۶
معرفی برخی از کتابخانه های عمومی دوران اسلامی ۷
کتابخانه حلب ۷
کتابخانه شاپور ۷
کتابخانه سید رضی ۸
کتابخانه سید مرتضی ۸
د- کتابخانه های نیمه عمومی ۹
کتابخانه فارس ۹
کتابخانه رامهرمز ۹
کتابخانه بصره ۱۰
کتابخانه ابن شاه مردان ۱۰
کتابخانه صاحب بن عباد ۱۰
چگونگی اداره کتابخانه ها و نحوه در آمد و مخارج آنها ۱۱
شیوه های تهیه کتاب ۱۱
کتابخانه های ایران اسلامی ۱۲
دلایل افول کتابخانه های اسلامی ۱۵
عوامل برونی ۱۶
عوامل درونی ۱۶
نتیجه ۱۷
یادداشت‌ها : ۱۸
Abstract ۲۰
دکتر غلامحسین سعیدیان ۲۲
چکیده ۲۲
کلید واژه‌ها ۲۳
مقدمه ۲۴
آذربایجان بزرگ و امیرخان ترکمان ۲۵
پی‌نوشت‌ها و توضیحات ۳۶
منابع و مأخذ ۴۸
سیاست‌های شاه عباس اول در رونق تجاری ایران ۵۲
چکیده ۵۲
واژه‌های کلیدی: ۵۲
مقدمه ۵۲
اقدامات شاه عباس اول در رشد و تجارت ۵۷
الف- امینیت راه‌ها ئ مبارزه با راهزنان ۶۰
ب- احداث راه و کاروانسرا ۶۰
ج- حمایت از اتباع خارجی ( بازرگانان و مبلغان مسیحی) ۶۲
د: استفاده از ارمنه در تجارت ابریشم ۶۶
نتیجه ۶۸
پی‌نوشت‌ها و یادداشت‌ها ۶۹
فهرست منابع ۷۳
عنوان مقاله: ۷۷
چکیده: ۷۷
کلید واژه‌ها ۷۸
مقدمه: ۷۸
الف: شهرها ۸۱
ب: رودها و رودخانه‌ها ۹۶
ج: دریاها و دریاچه‌ها ۹۷
د-کوه‌ها ۹۸
ه: دژها و قلاع ۹۹
و: اماکن جغرافیایی دیگر ۱۰۱
پی نوشت‌ها ۱۰۳
فهرست منابع و ماخذ ۱۰۹
خلاصه
با توجه به اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان اسلام، که ناشی از تعالیم این مکتب آسمانی است، و وجود احادیث و روایات بیشماری از رسول اکرم و ائمه درباره دانش و پژوهش، جایگاه کتاب و کتابخانه در تمدن اسلام به وضوح آشکار می شود.
در دوران تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود دارد، دوران رشد و شکوفایی علم و دانش در این تمدن، که باعث به وجود آمدن کتابخانه های بسیار بزرگ و کاملی شد که به کمک دانشمندان و محققان آن زمان به وجود آمدند و دیگر دوره افوق که در این دوره به دلایل مختلفی از جمله عوامل درونی و بیرونی، افول علم و دانش و در کنار آن کم رنگ شدن نقش کتابخانه ها در جهان اسلام را شاهد می باشیم.
کلید واژه ها: ایران- تاریخ- تمدن اسلامی – کتاب – کتابخانه ها
فهرست منابع و ماخذ
۱- ابن بلخی. فارس‌نامه. سعی و اهتمام و تصحیح گای لیسترنج، رینولد آلن نیکلسون. تهران: دنیای کتاب، چاپ دوم، ۱۳۶۳
۲- ابن خرداد به. المسالک و الممالک. ترجمه سعید خاکرند، تهران: میراث ملل. ۱۳۷۱
۳- ابن رسته (احمد بن عمر). الاعلاق النفیسه. ترجمه و تعلیق حسین قراچانلو. تهران: امیرکبیر. ۱۳۶۵
۴- ابن واضح یعقوبی. ترجمه محمد ابراهیم آیتی جلد اول و دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم. ۱۳۷۴
۵- اتابکی، پرویز، واژه‌نامه شاهنامه. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز، چاپ اول، ۱۳۷۹
۶- استخری، ابواسحاق ابراهیم، مسالک و ممالک. به اهتمام ایرج افشار، تهران: انتشارات علیم و فرهنگی. چاپ سوم، ۱۳۶۸
۷- اشپولر، برتولد. تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی . ترجمه جواد فلاطوری، جلد اول، تهران : انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۶۴
۸- اشپولر، برتولد. تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی . ترجمه مریم میراحمدی، جلد دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۶۹
۹- بارتولد، و. تذکره جغرافیای تاریخی ایران. ترجمه حمزه سردادور. تهران: انتشارات توس، چاپ دوم، ۱۳۵۸
۱۰- بویل، جی. آ. (گردآورنده) تاریخ ایران کمبریج . ترجمه حسن انوشه جلد پنجم،. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم. ۱۳۸۰
۱۱- حمدالله، مستوفی، نزهه القلوب. به کوشش محمد دبیر سیاقی. تهران. بی‌جا. ۱۳۳۶
۱۲- دیولافوا. ژان. ایران. کلده وشوش. ترجمه علی محمد فره‌وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ پنجم.۱۳۷۱
۱۳- زنجانی، محمد،فرهنگ جامع شاهنامه. تهران: انتشارات عطایی، چاپ ا.ل، ۱۳۷۲
۱۴- ظهیرالدین مرعشی، تاریخ گیلان و دیلمستان. تصحیح و تحشیه منوچهر ستوده. تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم، ۱۳۶۴
۱۵- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، جلدهای اول تا نهم. تهران: انتشارات قطره، چاپ اول، ۱۳۷۳
۱۶- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، مصحح ژول مول: جلدهای اول تا هفتم. با مقدمه محمدامین ریاحی، تهران: انتشارات سخن، چاپ چهارم،۱۳۷۳
۱۷- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، مصحح ژول مول. تهران: انتشارات آموزش و انقلاب اسلامی، چاپ پنجم،۱۳۷۰
۱۸- کریستین سن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ پنجم، ۱۳۶۷
۱۹- لسترنج، گای. جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم. ۱۳۶۴
۲۰- محمدبن نجیب‌بن بکران. جهان نما. به کوشش محمد امین ریاحی. تهران: بی‌جا، ۱۳۴۲
۲۱- مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم . ترجمه عی نقی منزوی، جلد اول و دوم، تهران: شرکت مولفان . مترجمان ایران. چاپ اول ۱۳۶۱
۲۲- مولف گمنام. حدود العالم من المشرق الی المغرب. ترجمه میر حسین شاه. تصحیح و حواشی مریم احمدی و غلامرضا ورهرام، تهران: دانشگاه الزهرا، چاپ اول، ۱۳۷۲
۲۳- مینوی، مجتبی، فردوسی . شعر او. تهران: انتشارات توس، چاپ سوم، ۱۳۷۲
۲۴- یاقوت حموی، معجم البلدان (الجزء الاول)، بیروت: دارصادر. بی‌تا.
