فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کليات
مقدمه 9
1-1- تعريف موضوع و بيان مسأله 11
2-1- اهميت و ضرورت تحقيق 14
3-1- اهداف تحقيق 15
4-1- فرضيات تحقيق 17
5-1- روش تحقيق 17
6-1- روش و ابزار گردآوري اطلاعات 18
7-1- قلمرو تحقيق (زماني، مکاني، موضوعي) 19
8-1- تعريف عملياتي متغيرها 19
فصل دوم : ادبيات موضوع و پيشينه تحقيق
مقدمه 23
1-2- تعريف ساختار سرمايه و بيان اهميت آن 23
2-2- نظريه هاي ارائه شده در مورد ساختار سرمايه
نظريه سود خالص 25
نظريه سود عملياتي خالص 26
نظريه موديلياني و ميلر 27
مفروضات مدل موديلياني و ميلر 28
اثبات فرضيه هاي مدل موديلياني و ميلر 30
نظريه موديلياني و ميلر بدون در نظر گرفتن ماليات
نظريه موديلياني و ميلر با در نظر گرفتن ماليات
انتقادات وارد بر نظريه موديلياني و ميلر 37
تئوري ساختار سرمايه و ماليات شرکت به علاوه ماليات بر درآمد شخصي 39
تئوري ساختار سرمايه و ماليات شرکت به علاوه هزينه هاي آشفتگي مالي 42
تئوري ساختار سرمايه و ماليات شرکت به علاوه هزينه هاي ورشکستگي 43
تئوري ساختار سرمايه و ماليات شرکت به علاوه هزينه هاي نمايندگي 44
تئوري توازي ايستا 46
تئوري ترجيحي 48
تئوري ساختار سرمايه و تعامل بازار عوامل توليد و محصول 49
3-2- پيشينه تحقيق 50
فصل سوم : روش تحقيق
مقدمه 65
1-3- نوع تحقيق 66
2-3- معرفي متغيرهاي تحقيق 67
3-3- فرضيه هاي تحقيق 68
4-3- قلمرو تحقيق 68
5-3- جامعه و نمونه آماري و روش نمونه گيري 69
6-3 فرآيند تحقيق 69
7-3- ابزار تحقيق و اعتبار و روائي آن 70
8-3- روش جمع آوري داده ها 70
9-3- روش تحليل داده ها 70
10-3 آزمون توزيع متغير ها 72
11-3- قاعده رد فرضيه هاي صفر تحقيق و تصميم گيري.
فصل چهارم : آزمون فرضيات
مقدمه 77
1-4- توصيف اطلاعات و داده هاي متغيرهاي تحقيق …78
2-4- آزمون فرضيه ها و پاسخ به پرسشهاي پژوهش
فصل پنجم : نتيجه گيري و پيشنهادات
مقدمه 101
1-5- خلاصه تحقيق 102
2-5- تحليل يافته ها و نتيجه گيري 104
3-5- پيشنهادهاي تحقيق 108
فهرت منابع و مآخذ…………………….113
فهرست نمايه ها
شماره و عنوان نمايه صفحه
نمايه (1-2) راه هاي تحصيل منابع مالي اضافي به همراه محاسن و معايبت آن 24
نمايه (2-2) هزينه سهام عادي، بدهي و ميانگين هزينه سرمايه بر ااس روش سود خالص 25
نمايه (3-2) هزينه سهام عادي، بدهي و ميانگين هزينه سرمايه براساس روش سود خالص عملياتي 26
نمايه (1-4) شاخص هاي آماري گرايش به مرکز و پراکندگي کل داده هاي مورد مطالعه 78
نمايه (2-4) شاخص هاي آماري گرايش به مرکز و پراکندگي متغيرهاي صنعت هاي مورد مطالعه 78
نمايه (3-4) شاخص هاي آماري گرايش به مرکز و پراکندگي سالهاي مورد مطالعه 80
نمايه (4-4) نتايج آزمون بررسي توزيع متغيرهاي مورد مطالعه 83
نمايه (5-4) جدول آزمون همبستگي بين متغيرهاي مورد مطالعه تحقيق 85
نمايه (6-4) نتايج آزمون ضريب رگرسيون متغير مستقل و ضريب تعيين و آماره هاي آزمون 85
فصل اول
کليات
مقدمه
يکي از موضوعاتي که در ادبيات مالي و سرمايه گذاري مورد توجه گسترده و فراگير قرار گرفته است، مبحث ساختار سرمايه مي باشد. توسعه، رشد و تداوم فعاليت هر شرکت مستلزم سرمايه گذاري است که بايد از طريق تأمين منابع مالي لازم تحقق پذيرد. در مديريت مالي از دو نوع منبع مالي نام برده مي شود، منابع مالي از داخل موسسه و منابع مالي خارج از موسسه . دريافت وام از بانکها، انتشار سهام جديد و خريد نسيه مواد و ماشين آلات، مثالهايي از تأمين منابع مالي مورد نياز از منابع خارجي است.
استفاده از ذخاير، استهلاک داراييهائي ثابت، کاهش داراييهاي جاري و فروش داراييهاي ثابت اضافي و عدم تقسيم سود، مواردي از تأمين منابع مالي از داخل موسسه است. تأمين منابع مالي به هر کدام از دو صورت بالا، هزينه ها و آثاري را به دنبال خود دارد که موسسه را از اخذ تصميم در مورد انتخاب هر کدام از منابع تأمين مالي ناگزير مي نمايد.
هرگاه هزينه ها و آثار منفي تأمين منابع مالي مورد نياز، از بازدهي نهايي سرمايه گذاريها بيشتر باشد از سرمايه گذاري مورد نظر صرف نظر خواهد شد. تصميمات مالي هر شرکت مخصوصاً جهت تأمين مالي شرکت از طريق بدهدي يا انتشار سهام عادي باعث خواهد شد که ساختار سرمايه شرکت تغيير يابد و بر روي سودآوري و ريسک سهام در بازار تأثير گذارد و قطعاً رمايه گذاران در هنگام ارزيابي شرکت در بازار آن را مدنظر قرار خواهند داد. استفاده از نسبتهاي بدهي يکي از راههاي بررسي ساختار سرمايه شرکت و تجزيه و تحليل چگونگي ارتباط ساختار سرمايه با ساير عوامل تأثير گذار بر شرکت است.
در اين فصل با تعريف دقيق موضوع مورد بررسي و اهميت پرداختن به آن، فرضيات تحقيق را بيان کرده و کلياتي از روش آزمون فرضيات ذکر مي گردد.
1-1- تعريف موضوع و بيان مسأله
تئوري مدرن ساختار سرمايه با تئوري مشهور موديلياني و ميلر (1958) آغاز شد. تئوري ارائه شده از سوي موديلياني و ميلر (MM) بر اين مطلب تکيه داشت که تحت چه شرايطي ساختار بهينه سرمايه پديد مي آيد و اصولاً ساختار بهينه سرمايه چيست؟ از آن زمان به بعد پژوهشگران بسياري تئوري ارائه شده از سوي آنان را به طور تجربي مورد آزمون قرار داده و تئوري هاي جديدي نيز مطرح نموده اند که تئوري ترجيحي و تئوري مصالحه از آن جمله مي باشند.
قبل از تئوري موديلياني و ميلر (MM) ديدگاه سنتي حاکم بود. اين ديدگاه بر اين نظريه استوار بود که مي توان با استفاده از اهرم، ارزش شرکت را افزايش داد. اين نظريه پيشنهاد مي کند شرکت ها به منظور کاهش هزينه سرمايه خود ميزان بدهي هاي خود را افزايش دهند. با اين حال با افزايش ميزان بدهي ريسک نيز افزايش يافته و در نتيجه بازار نرخ بهره بالاتري را براي بدهي ها مطالبه مي نمايد. بنابران، بر مبناي اين ديدگاه ساختار سرمايه بهينه اي که هزينه سرمايه را حداقل نمايد، وجود دارد. (ونهورن 1986)
تصميم گيري در مورد چگونگي تأمين مالي نقش به سزايي در تغيير ارزش شرکتها دارد و به عنوان چالشي براي مديران به شمار مي رود. يک تأمين مالي مطلوب ارزش شرکت را افزايش مي دهد، بر اعتبار مدير مي افزايد، سهامداران را خوشنود نموده و موجب افزايش اعتبار شرکت مي گردد.
از طرفي تأمين مالي نامطلوب که موجب خروج جريانات خالص نقدي از شرکت گردد، از ارزش شرکت کاسته و با نارضايتي سهامداران و کاهش اعتماد به مدير همراه است و حتي ممکن است به ورشکستگي و پايان فعاليت شرکت منجر گردد. چگونگي تأمين‌مالي تأثير‌مستقيمي بر‌ميزان بدهيها و حقوق صاحبان سهام و در نهايت ساختار سرمايه شرکت دارد.
يک‌نگاه خاص يا توجه دقيق به بازار سرمايه مشخص خواهد کرد که آيا شرکت براي تأمين سرمايه بايد دست به انتشار سهام بزند يا اينکه بايد از راه انتشار اوراق قرضه و گرفتن وام آن را تأمين کند. مديران فرزانه، به طور معمول در اين زمينه سعي نمي کنند تا پرسشهايي کلي و عمومي مطرح سازند، بلکه همواره در پي آن هستند تا براي مسائلي که در شرکت وجود دارد، همانند پرسشهايي که در پي مي آيد، پاسخهاي دقيق و مناسب بيابند :
1- چنانچه اين شرکت وام بگيرد، خالص صرفه جويي مالياتي چقدر خواهد شد؟
2- چه عوامل نابهنجاري مي تواند ساختار سرمايه مطلوب آن شرکت را بر هم بزند و آن را دچار بحرانهاي مالي کند ؟ اين آشفتگي، نابساماني يا بحران مالي به چه قيمتي تمام خواهد شد؟
3- براي تأمين مالي کدام راه ارزانتر است ؟ اگر چنين راهي وجود دارد، آيا قيد و بندهايي هم در کار است؟
4- آيا صلاح در اين است که شيوه تأمين مالي، با توجه به سياست کنوني تقسيم سود شرکت تعيين شود؟ (براي مثال، اگر شرکت سياست تقسيم سود سخاوتمندانه داشته باشد، در اين صورت براي رفع نياز مالي خود احياناً مجبور مي شود که اوراق قرضه يا سهام عادي جديدي منتشر کند؟)
5- آيا هزينه انتشار اوراق بهادار مختلف، متفاوت است ؟ ( البته با توجه به راه هاي گوناگوني که براي تأمين مالي فرا روي شرکت قرار دارد). (ميرز1984)
تصميمات‌مربوط به‌تأمين مالي‌بايد به گونه‌اي اتخاذ گردند که هماهنگ با استراتژيهاي سرمايه گذاري شرکت باشد، و نه بالعکس. بنابراين، در اين تحقيق فرض بر اين است که تصميمات مربوط به سرمايه گذاري اتخاذ گرديده است و اقلام طرف راست ترازنامه مشخص و معين شده اند.
بنابراين تنها تغييرات اقلام طرف چپ ترازنامه مورد بررسي قرار مي گيرند.
در اين تحقيق با عنوان «بررسي تأثير نسبت بدهي صنعت بر ارزش بازار شرکتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، ابتدا تعريف و تشريح کاملي از ساختار سرمايه صورت گرفته و پس از آن تئوريها و نظريه هاي موجود در مورد ساختار سرمايه مورد بررسي قرار مي گيرد که مباحث فصل دوم با نام ادبيات و پيشينه تحقيق را به خود اختاص مي دهد. در فصل سوم روش شناسي تحقيق براي پاسخ به سوالات و همچنين آزمون فرضيات به اجمال بيان مي گردد. در فصل چهارم نيز با استفاده از روش تحقيق مناسب به انجام آزمون فرضيات پرداخته مي شود و در نهايت در فصل پنجم نتايج تحقيق بيان شده و پيشنهادات لازم براي استفاده کنندگان از تحقيق و انجام تحقيقات آتي ارائه مي گردد.
2-1- اهميت و ضرورت تحقيق
نسبت بدهي شرکت علاوه بر آنکه نشان دهنده چگونگي تأمين مالي شرکت است، پيام خاصي نيز براي استفاده کنندگان از آن به همراه دارد. بانکها و موسسات وام دهنده براي‌وام دادن به نسبت بدهي شرکت متقاضي توجه مي نمايند و هزينه بدهي دريافتي را با توجه به ميزان بدهي آن شرکت تعيين مي نمايند زيرا بدهي ريسک مالي به همراه مي آورد و هر چه ريسک شرکت بيشتر باشد وام دهنده سود بيشتري طلب مي نمايد.
