دانلود مقاله اقتصاد گردشگری
سرآغاز:
گردشگري، يكي از پوياترين فعاليت‌هاي اقتصادي عصر حاضر است كه نقش مهمي در توسعه پايدار محلي ايفا مي‌كند. اين صنعت از طريق تركيب و به‌كارگيري همزمان منابع داخلي و خارجي منافع اجتماعي، اقتصادي، زيست‌محيطي و فرهنگي زيادي را به همراه دارد.در بسياري از كشورها، امروزه گردشگري نيروي اصلي بهبود و رشد اقتصادي كشور محسوب شده و با فراهم آوردن فرصتي راهبردي به اقتصاد محلي تنوع بخشيده، موجب اشتغالزايي شده، ايجاد درآمد مي‌كند و باعث افزايش ارزش منابع وارد شونده به محيط محلي مي‌شود.از اين رو گردشگري، يك گزينه اوليه در امر توسعه به حساب مي‌آيد و اركان مهم آن عبارتند از: محيط زيست و فرهنگ محلي در كنار رضايت و موافقت محلي براي پذيرش گردش.
گردشگري و توسعه محلي يك قلمرو
رشد گردشگري در خلال دهه‌هاي اخير، به گونه‌اي بوده كه در مناطق مختلف دنيا به وضوح ديده شده است. فرآيند جهاني‌سازي به طور مشخص توسعه اين بخش را تحت‌تاثير قرار داده و مرزها را به عنوان يكي از مشكلات مهم براي آن از بين برده است.حركت‌هاي جمعيت و منابع، عوامل دخيل در اين تحول محسوب شده و اثبات مي‌كنند گردشگري ظرفيت بالايي براي تاثيرگذاري داشته و مي‌تواند طلايه‌دار توسعه اقتصادي و اجتماعي در قلمروهاي مختلف باشد.زير بخش‌هاي اقتصادي كمي وجود دارند كه از چنين انعطاف‌پذيري و قابليت انطباق با محيطي كه در آن عمل مي‌كنند، بهره‌مند باشند و اين دليل ارتباط مبحث گردشگري با موقعيت‌هاي راهبردي براي توسعه محلي است، اما گردشگري، ارتباط تنگاتنگي با ساير عوامل اقتصادي دارد و عوامل مختلف دست به دست هم مي‌دهند تا كشوري، از مسير گردشگري به موفقيت‌هاي اقتصادي برسد.
در چارچوب گفتمان‌هاي اشتغالزايي و سرمايه‌گذاري، نيز گردشگري مي‌تواند ابزار مهمي براي توسعه ثروت باشد. فراتر از اين، گردشگري تاثيرات مثبتي در تقويت ارزش‌هاي بومي منطقه، اثبات ارزش‌هاي فرهنگي محلي، گشودن جوامع محلي به روي تاثيرات خارجي و توسعه توان بالقوه يك قلمرو مي‌گذارد كه شايان توجه است. اما چگونه؟ايجاد شرايط لازم براي فعاليت اين منطقه به عنوان منطقه گردشگري فرآيند پيچيده‌اي است و مشكلات فراروي آن اغلب از به كمال رسيدن و ايده‌آل شدنش جلوگيري مي‌كند.
عملكرد صحيح يك منطقه هدف گردشگري، به طور مستقيم و انحصاري به تعداد گردشگراني كه از آن بازديد مي‌كنند برنمي‌گردد، بلكه اين عدد صرفا يك شاخص و دستاورد است و نبايد مرجع قرار گيرد و يا به عنوان نقطه‌اي براي آغاز تفسير چرخه زندگي پيچيده يك منطقه گردشگري انتخاب شود.از سوي ديگر، ايجاد يك منطقه هدف جديد درون جريان‌ها و شبكه‌هاي موجود در بازار، كار ساده‌اي نيست و فروش چيزي كه تازه آغاز به فعاليت كرده، مشكلات زيادي را به دنبال دارد.از اين رو، نهادهاي اجرايي محلي، بايد در جهت ارتقاي وضعيت بافت اجتماعي – اقتصادي فعاليت كنند، به نحوي كه در سرمايه‌گذاران منطقه براي سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي مربوط به خدمات گردشگري مانند هتل، رستوران و … انگيزه ايجاد كنند.
گردشگري و اشتغالزايي
توان بالقوه گردشگري براي اشتغالزايي، يكي از ويژگي‌هاي مهم اين صنعت است. خدمات زيادي در بخش گردشگري تاكنون به وجود آمده است و ظرفيت بالايي براي ايجاد خدمات جديد ديگر نيز وجود دارد و از اين گذشته، گردشگري توان جذب نيروهاي مازاد ساير بخش‌هاي اقتصادي را نيز دارد.
اما يكي از مشكلات نگران‌كننده در اين عرصه استخدام كنترل‌نشده و بي‌رويه نيروهاي غيرمتخصص است و اين امر در درازمدت مي‌تواند به افت شديد كيفيت خدمات ارائه‌شده در اين بخش و كاهش مطلوبيت و به تبع ارزش آن در بازار منجر شود.
دلايل شكل‌گيري چنين وضعيتي متعدد است از جمله اينكه در مناطقي شرايط اقتصادي نابسامان موجب مي‌شود كه قسمتي از نيروهاي كار متعلق به بخش‌هاي ديگر به بخش گردشگري انتقال پيدا كنند و تبديل به مجريان تورهاي كوچك شوند. اين تغيير ناگهاني آن قدر سريع اتفاق مي‌افتد كه برنامه‌هاي آموزشي صحيح و كارآمد نمي‌تواند براي آن پيش‌بيني شود.
همچنين در مناطقي كه هيچ سنتي در زمينه گردشگري وجود ندارد، فعاليت‌هاي گردشگري به طور غريزي سامان يافته و اين آفتي است كه به ويژه در زمينه گردشگري روستايي زياد به چشم مي‌خورد. به اين ترتيب تخصص‌گرايي مورد غفلت واقع مي‌شود و در اينجا هم دوباره اهميت دخالت به هنگام نهادهاي اجرايي عمومي در برگزاري دوره‌ها و برنامه‌هاي آموزشي خود را نشان مي‌دهد.
صنعت گردشگري، ساختاري است كه از مجموعه اجزاء و عوامل سخت افزاري و نرم افزاري تشكيل شده است كه درك مفاهيم تشكيل دهنده اين ساختار ما را در ايجاد اين صنعت و شناخت اجزاي آن و برآورد نياز به سرمايه، نيروي انساني، زيرساخت ها، آموزشها و پژوهشها ياري مي رساند كه بدون درك ساختار مورد نظر نمي توانيم انتظار عملكردها و رفتارهاي مناسب داشته باشيم.ايجاد صلح يكي از اجزاي مهم مقوله گردشگري است كه موجب وحدت ملي در كشورهاي چند قومي در راستاي بازديد اقوام مختلف از سرزمين، فرهنگ، آداب و رسوم و ميراث فرهنگي و تاريخي يكديگر و شناخت و تفاهم بيشتر و در نتيجه وحدت و وفاق ملي مي گردد.مسير و مقصد گردشگري از ديگر اجزاء صنعت گردشگري است كه در اين راستا به شاخه هاي مختلف مذهبي، طبيعت گردي، درماني و تاريخي و فرهنگي تقسيم مي رسيم كه در گذشته مقصد بيشتر جهانگردان درون تمدني و فرهنگي بوده است كه در حال حاضر به گردشگري بين المللي در شاخه هاي متعدد تبديل شده است.كسب اطلاعات گردشگري در گذشته بسيار ناقص بوده كه در حال حاضر مي توان از طريق مختلف توسط آژانسهاي مسافرتي، كتاب، روزنامه و سيستم ارتباطي ماهواره اي و اينترنت همه اطلاعات مورد نياز را اخذ نمود كه در اين راستا نقش مهم تبليغات در جذب گردشگر بسيار پررنگ مي نمايد.براي توسعه امر گردشگري در كشورهاي مختلف تدابير مختلفي انديشيده شده است كه نمونه آن مي توان به كشور ايران در گذشته اشاره كرد كه در محدوده زماني از گردشگري كاركنان دولت حمايت مي شد و در اين راستا بسياري از نهادها و سازمانهاي دولتي در محلهاي مناسب گردشگري، اماكن ويژه اي براي كاركنان خود ساخته و يا اجاره مي كردند كه كارمندان و خانواده آنان در مدت معيني از امكانات اقامتي رفاهي دولتي و سازماني استفاده كنند كه خود اين امر نوعي محدوديت در محل مسافرت را پيش مي آورد كه نمونه بارز آن مي توان سفر به شمال ايران و مشهد را در خصوص كارمندان ادارات و شركتهاي دولتي نام برد كه اين روند به معني ايجاد امكانات و اقامتگاههاي دولتي و تعيين مقصد گردشگري مي باشد كه عملا دولت، شهرها و استانهايي را از درآمدهاي گردشگري برخوردار كرده است.
حمايت از قشر كارمند و خانواده آنها در امر گردشگري نوعي عدالت اجتماعي است اما عدم ايجاد تعادل در فضايي جغرافيايي، نوعي عدم عدالت جغرافيايي است كه موجب عدم توزيع جغرافيايي مواهب گردشگري در مناطق مختلف كشور مي شود كه خود به عدم تعادل توسعه اي منجر مي گردد.
از سويي به دليل گراني هتل و مراكز اقامتي در برخي مناطق گردشگري استفاده از چادر و كمپ ايجاد شده است كه در اين راستا زيرساخت هاي لازم در اين حوزه بايد در نظر گرفته شود تا امنيت گردشگران تامين شود.همچنين سرمايه داري پديده جديدي را در گردشگري مطرح كرده است كه چندي است در ايران رو به گسترش است و آن احداث هتل، مراكز اقامتي و مجتمع هاي بين راهي است كه اين امر باعث شده كه مناطق و شهرهاي گردشگري كشور، هم سرمايه بيشتري به خود جذب نمايند و هم براي خود، گردشگر پايدار و ثابت بيابند چراكه در اين زمينه شركتهاي عظيم به پشتوانه بانكها سرمايه گذاري هاي عظيم انجام خواهند داد و گاه بصورت زنجيره اي اقدام به ساخت هتل و مراكز تفريحي مي كنند.سرمايه بنيان گردشگري است وموجب توسعه گردشگري مي شود.
در ايران چندي است زمزمه سرمايه گذاري در صنعت گردشگري قوت يافته و با برگزاري همايش فرصت هاي سرمايه گذاري در صنعت گردشگري ايران اين امر صورت اجرايي به خود گرفت.در اين راستا با ايجاد تسهيلات در خصوص حضور سرمايه گذاران مي توان شرايط مطلوبي را مهيا و به توسعه اين صنعت خاموش در ايران كمك كرد. در اين ميان با آزادسازي سواحل درياي خزر، امكان بهره گيري از اقامتگاههاي تحت پوشش شركتهاي دولتي در اختيار عموم مردم قرار خواهد گرفت تا مدعي اجراي اصل 44 باشيم.
امروزه اهميت صنعت گردشگري درايجاد اثرات مثبت فرهنگي و اقتصادي در سطح دنيا بطور روز افزوني آشكار شده و دولتمردان چه در كشورهاي توسعه يافته و چه در كشورهاي در حال توسعه، گردشگري را به عنواني يكي از عوامل مهم ايجاد اشتغال و كاهش نرخ بيكاري مي دانند. در ايران صنعت گردشگري به عنوان يك بخش اقتصادي ،داراي اثرات فزاينده نسبتا بالايي در توليد واشتغال بوده و به عنوان ابزاري براي بهبود توزيع درآمد شناخته شده است.با اين حال بايد توجه نمود كه توسعه گردشگري بخصوص در مراحل اوليه آن نيازمند ايجاد زير ساختها و تسهيلات مناسب در كنار جاذبه هاي گردشگري بخصوص هتل و رستوران، كمپينگ و مجتمع هاي خدماتي رفاهي بين راهي مي باشد. بديهي است كه توسعه اين امكانات نيازمند اختصاص سرمايه فراواني است كه بايد با استفاده از ابزارهاي مختلف ،بستر جذب سرمايه هاي داخلي و خارجي براي تحقق اهداف تعيين شده فراهم گردد. در اين راستا و باتوجه به سند چشم انداز برنامه چهارم توسعه و سياستهاي اصل 44 قانون اساسي و منويات دولت محترم برگزاري اين همايش بسيار مثبت ارزيابي گرديده و اميد است فرصت مناسبي براي معرفي فرصتهاي سرمايه گذاري در صنعت گردشگري كشور به صاحبان سرمايه و علاقه مندان فراهم گرديده و مقدمه اي براي ورود عموم سرمايه گذاران به بخش گردشگري باشد.
منابع و مأخذ
صنعت جهانگردی در ایران تهیه کننده: مدیریت فرهنگ و هنر و تربیت بدنی
ناشر: سازمان برنامه و بودجه مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات 1371
برنامه توسعه شهرستانی بخش ایرانگردی و جهانگردی استان یزد
طرح جامع مطالعات توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی استان یزد
بهمن 1375 شماره 198 سازمان برنامه و بودجه استان
بررسی اوضاع اجتماعی و اقتصادی گردشگری و جهانگردی در استان یزد
اقتصاد سفر و جهانگردی نویسنده آدریان بول ترجمه: علی اصغر مجمد بیگی
گردشگری و توسعه در جهان سوم نوشته ی جان لی ترجمه: دکتر عبدالرضا رکن الدین افتخاری معصومه السادات صالحی امین
شرکت چاپ و نشر بازرگانی دانسته به موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
مدیریت گردشگری فرهنگی نویسنده: پرسیلایونی خیس ترجمه: دکتر محمود عبدالله زاده
نقطه نظراتی چند پیرامون شرح خدمات مطالعات گردشگری در منطقه 2 ابوالقاسم زارع بزک آبادی خرداد 78
سایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد
سایت سازمان امور اقتصاد و دارایی استان یزد
فرمت : قابل ویرایش | WORD | صفحات : 109
*************************************
نکته : فایل فوق قابل ویرایش می باشد
