جهت‌يــابي در كوهستـــان
فهرست مطالب
مقدمه 3
بخش اول 4
مقدمه جهت‌یابی 4
جهت‌های اصلی و فرعی 4
روش‌های جهت‌یابی 5
جهت یابی و نقشه خوانی و گزارشات 6
يافتن نقاط در روي زمين 6
قطب‌هاي جغرافيايي 6
بخش دوم 7
جهت يابي در روز 7
جهت‌یابی با سمت خورشید 7
جهت‌یابی با سایهٔ چوب(شاخص) 8
بخش سوم 11
روش‌های جهت‌یابی در شب 11
جهت‌یابی با ستارهٔ قطبی 11
جهت‌یابی با هلال ماه 12
قطب نماي ماه 14
پيدا کردن جنوب توسط ماه 15
جهت یابی بکمک ستاره‌هاي اوريون 15
روش استفاده از ستارگان دب اکبر: 15
روش استفاده از ستارگان ذات الکرسي: 16
جهت یابی به کمک ستارگان بادبادکی 16
بوسیله ستارگان صورت فلکی جَبّار 16
بوسیله مجموعه ستارگان خوشه پروین 17
کهکشان راه شیری 17
بخش چهارم 19
جهت يابي طبيعي 19
جهت یابی با استفاده از درختان 21
جهت يابي توسط بوها 21
جهت یابی به کمک لانه مورچه ها 22
استفاده از گوشها براي تعيين جهت 22
جهت يابي بوسیله ابرها 22
جهت يابي بوسیله اشکال و جهت برف و یخ 24
جهت يابي از روي باد 25
اثرات خورشيد بر درختان 26
نشانه‌هاي مور تپه‌ها 26
جهت یابی ملخ‌های مهاجر با استفاده از چشم‌های خود نه شاخک 27
راز چگونگي جهت يابي پرندگان 28
جهت یابی حرفه ای در هر شرایط 28
بخش پنجم 30
جهت يابي بوسيله ابزار 30
جهت یابی به کمک ساعت مچی 30
جهت‌یابی با قطب‌نمای دست‌ساز 31
پیدا کردن وقت از روی جهت یابی 33
مغناطیسی کردن سوزن با باتری 33
موقعیت یابی به کمک ساعت 34
قطب‌نما و قبله‌نما 34
نگهداري از قطب نما 37
نقشه MAP 39
جي – پي – اس GPS (Global Positioning System) 39
سيستم‌هاي تصويري 40
گزارشات راديويي 41
فصل ششم 44
کمپاس 44
کمپاس و کاربرد‌های آن 44
کمپاس برانتون (قطب نماي جيبي) 44
مقياس هاي آزيموت و بيرينگ براي تعيين جهات جغرافيايي: 47
نگهداري و تنظيمات کمپاس: 47
انحراف مغناطيسي و تصحيح کمپاس: 48
تعيين انحراف مغناطيسي: 49
تنظيم انحراف مغناطيسي در کمپاس: 49
کارآيي کمپاس: 50
تعاريف 50
روش هاي برداشت اطلاعات بوسيله کمپاس: 52
اندازه گيري موقعيت ساختار هاي خطي: 54
اندازه گيري زاويه پيچ براي عناصر خطي: 55
اندازه گيري زواياي قائم، ارتفاع و فاصله: 56
اندازه گيري ضخامت حقيقي لايه ها: 56
اندازه گيري موقعيت صفحات: 57
روش مستقيم بدست آوردن امتداد لايه 58
اندازه گيري شيب توپوگرافي از دور: 59
بدست آوردن موقعيت يک خط مابين دو نقطه: 59
اندازه گيري موقعيت يک صفحه با تکنيک دو خط: 62
استفاده از کمپاس براي تعيين دو نقطه هم ارتفاع: 63
يافتن موقعيت با استفاده از کمپاس و نقشه: 64
يافتن موقعيت خود بر روي نقشه: 66
منابع 68
مقدمه
كشور ما ايران داراي كوهستانها و چكادهاي فراواني است و حدود نيمي از سرزمين ما را كوه ها تشكيل مي‌دهند.
وجود اين پديده‌هاي طبيعي شرايط مناسبي را براي پرداختن به ورزش كوهنوردي فراهم آورده است. اين ورزش مفرح از ديرباز مورد توجه علاقه مندان به طبيعت و كوهستان بوده و درچند سال اخير شدت بيشتري يافته است. رشد رو به افزون گروه‌هاي كوهنوردي در بين اقشار مختلف مردم وعلاقه مندي آنها به برنامه‌هاي كوهپيمايي و لذت بردن از مواهب زيباي الهي در طبيعت و عدم آگاهي‌هاي كامل عموم از فنون اين ورزش من را برآن داشت كه با نگارش مقاله اي در ارتباط با اين ورزش پرطرفدار كه تا حد امكان كاربردي ودر عين حال مختصر باشد اقدام نمايم.
تمام كساني كه با كوه مأنوس هستند وبه اصطلاح كفشي در كوه پاره كرده اند به وضوح ميدانند كه جاذبه‌هاي بيشمار كوهستان و قابليت‌هاي طبيعت بي همتايش اگر به گونه اي صحيح واصولي درك نگردند چه بسا بستري خطرناك براي علاقه مدان كه تجربه و بي اطلاع از روشهاي منطقي كوهنوردي فراهم سازد. انتقال تجربيات وآموخته ها از والاترين كارهاست و نشانه صدق مسلم دلبستگان كوه و كوهنوردي و وظيفه همه اهل فن و صاحبان دانش روز اين ورزش است. چه بسيارند كوهنورداني كه به دليل عدم آگاهي از يك نكته فني يا نظري متحمل ضايعات و صدمات وصيعي گشته اند. اميد آن دارم كه اين تلاش كوچك به مثابه قايقي در درياي بيكران ورزش كوهنوردي بتواند تني چند از همراهان و دلباختگان طبيعت وكوهستان را به ساحل آگاهي و عافيت رهنمون سازد.
كوهها وصحراها فقط وسيله هستند براي نزديك شدن به طبيعتم. من قله ها وصحراهاي درونم را جستجو ميكنم.
رينهولد مسنر
كوهنورد ايتاليايي
فاتح 14 قله بالاي 8000 متر
بخش اول
مقدمه جهت‌یابی
یافتن جهت‌های جغرافیایی را جهت‌یابی گویند. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و… هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا GPS می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست………………….
