فهرست مطالب

مقدمه………………………………………3

فصل اول

(قالي و قالي بافي در قرآن كريم)

1-1-واژه هاي هم معني قالي به كار رفته در قرآن…….7

1-2-پشم و ريسندگي در قرآن…………………….8

1-3-ابريشم در قرآن…………………………..9

فصل دوم

(اصطلاح قالي در فرهنگ هاي مختلف)

2-1 فرش در لغت نامه دهخدا……………………12

2-2 تعريف فرش در لغت نامه معين………………..13

2-3 تفاوت فرش و قالي…………………………14

2-4 رواي قالي قلعه…………………………..14

2-5 واژه قالي نظريه حصوري…………………….16

فصل سوم

(تاريخچه قالي و قالي بافي )

3-1 منشا قالي و قاليبافي………………………18

3-2 استمرار قالي بافي در طول تاريخ……………..18

3-3 اولين تاريخ نگاري هاي فرش دستباف…………..19

3-4 واژه فرش و فرضيات منشا فرشبافي……………20

3-5تاريخچه تكامل هنر بافت قالي………………..21

فصل چهارم

(فرش ايران در اسطوره ها)

4-1 اسطوره در نقش فرش………………………70

4-2 نقش و اسطوره در فرش دستباف ايران…………75

4-3 طبقه بندي فرش ايران…………………….77

4-4 نقوش مختلف در اسطوره ها………..98

4-5 ريز نقش هاي گياهي………….104

4-6 ماهي در هم…………………….105

فصل پنجم

(نتيجه گيري)…………………………110

منابع…………………………………….112

عكس…………………………………..115

مقدمه

 نزد ایرانیان فرش یکی از جلوه‌های منحصر به فرد به شمار می‌رود. شماری از فرش‌های دست بافت ایرانی، درزمره‌ی برجسته ترین آثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند. امروزه علیرغم بازار رقابت شدید، مشغله‌های دنیای جدید و دغدغه‌های جهان صنعتی، چه در ایران و چه در خارج از ایران، نام ایران با نام فرش گره خورده است. خانه‌ یک ایرانی بدون فرش، خانه‌ای بی روح و خالی جلوه می‌کند و این نمونهای کم نظیر و پیوند یک قوم با هنر ملی خود است. این نوشته بر آن است تا مختصری از تاریخچه فرش در ایران را مرور کند و شماری از آثار برجسته و ماندگار فرش ایران را معرفی کند. تاریخ شروع بافت فرش، به درستی معلوم نیست و ضمناً مشخص نیست که بافت فرش از کدام منطقه شروع شد. قدرمسلم این است که ایرانیان از جمله اولین اقوامی هستند که بافت فرش را شروع کرده اند. در واقع تبحر منحصر به فرد ایرانیان امروز، در امر فرش بافی دستاورد بیش از 2500 سال تلاش و تجربه در این زمبنه است. ردیابی تاریخ فرش در ایران، به مثابه مطالعه ی مسیر رشد و بالندگی فنی یکی از بزرگترین تمدنهای جهان است.  شواهد حاکی از آن است که فرش برای مقاصد صرفا کاربردی نظیر حفاظت خانه ی روستاییان از سرما و نم به وجود آمد و کم کم راه خود را به عنوان یک اثر زینتی و نشانه ای از تحول در خانه های اشراف و اعیان باز کرد. اولین نشانه های کاربرد فرش به عنوان یک اثر زیستی مربوط به حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح می باشد.  دوره ی شکوفایی هنر فرشبافی در ایران، مقارن حکومت صفویان (حدود قرن 15 و 16 میلادی ) و به خصوص دوران شاه طهماسب و شاه عباس می باشد. فرشهای بسیار نفیس و ارزشمندی از این دوران در موزه های سراسر جهان بیادگار مانده است. تحول عمده ی صنعت فرشبافی در قرون چهاردهم و پانزدهم میلادی در ایران و ترکیه آغاز شد و سپس دامنه ی آن در قرن شانزدهم به هند و در قرن هفدهم میلادی به چین رسید. در آمریکای شمالی برای اولین بار فرش دست بافت در سال 1861 در نمایشگاهی در فیلادلفیا در معرض دید عموم قرار گرفت. تأثیر این نمایشگاه درمردم به اندازه ای بود که یک تاجر آمریکایی تمام فرش های نمایشگاه را خرید و اوّلین خرده فروشی فرش را در آمریکای شمالی راه اندازی کرد.