گیاه شناسی دارویی

فهرست

گیاه شناسی دارویی 1

فصل اول 7

مقدمه و هدف 7

فصل دوم 10

2-1-5-2-2 – مشخصات گياه آرتميزيا سيبري 16

3-1-5-2-2- انتشار در جهان 18

4-1-5-2-2- انتشار در ايران 18

5-1-5-2-2- نوع مناطق رويش 18

6-1-5-2-2- خصوصيات مناسب درمنه دشتي جهت رشد در مناطق بياباني 19

7-1-5-2-2- قسمتهاي مورد استفاده گياه و فصل رويش 19

8-1-5-2-2- ترکيبات مهم شيميايي گياه 20

1-8-1-5-2-2- خواص آرتميزين (آرتميزينين) 21

2-8-1-5-2-2 – مکانيسم اثر آرتميزنين 21

3-8-1-5-2-2 خواص تعدادي از متابوليت‌هاي ثانويه 23

2-5-2-2 – کاربرد گياه درمنه در طب سنتي 24

3-5-2-2– تحقيقات انجام گرفته روي برخي ازگونه‌هاي جنس آرتميزيا 25

1-3-5-2-2 اثرات ضد انگلي گونه‌هاي مختلف درمنه 26

2-3-5-2-2- اثر ضد ميکروبي درمنه 28

3-3-5-2-2- اثرات ضد قارچي درمنه 29

4-3-5-2-2- ساير اثرات گونه‌هاي مختلف درمنه 30

3-2- طبقه بندي انگل پارابروناما اسکريابيني 31

4-2- مشخصات راسته اسپيروريدا 31

5-2- مشخصات فوق خانواده اسپيروريده آ 31

6-2- مشخصات جنس پا را برونما اسکريابيني 32

1-6-2-جنس نر 32

2-6-2-جنس ماده 32

3-6-2-محل زندگي 32

4-6-2-سير تکاملي 33

5-6-2-تخم 33

6-6-2-بيماريزايي 33

7-6-2-همه گيري شناسي انگل در ايران 33

8-6-2 همه‌گيري شناسي انگل درساير نقاط دنيا 35

7-2 – لواميزول 37

1-7-2- فرمول شيميايي و مشخصات لواميزول 37

2-7-2- موارد کاربرد 38

3-7-2- فارماکوکينتيک 39

4-7-2-فارماکوديناميک 40

5-7-2-عوارض جانبي 40

6-7-2-مسموميت دارويي 40

7-7-2-تداخل دارويي 41

8-7-2-احتياطات لازم 41

9- 7-2-ميزان درماني دارو 41

فصل سوم 42

مواد و روش کار 42

1-3 مواد مورد استفاده 43

1-1-3 – وسايل و دستگاه‌هاي مورد استفاده : 43

2-1-3 مواد شيميايي مورد استفاده 44

2-3- روش کار 44

1-2-3-تهيه عصاره 44

1-1-2-3- انتخاب گياهان مورد استفاده 44

2-1-2-3- خشک کردن 44

3-1-2-3 آسياب کردن و آماده‌سازي گياه براي عصاره‌گيري 45

4-1-2-3- تهيه عصاره‌ گياهي 45

5-1-2-3-آماده‌سازي عصاره‌هاي گياهي با غلظتهاي مختلف 46

1-5-1-2-3- تهيه عصاره‌هاي آبي 46

2-5-2-3- تهيه عصاره متانولي 46

3-5-2-3- تهيه عصاره متانولي 46

4-5-2-3- تهيه لواميزول 46

2-2-3- تهيه انگلها 47

1-2-2-3 تهيه شيردان جهت جداسازي انگلها 47

2-2-2-3- جدا سازي انگلها 47

3-2-3- انجام آزمايشات 47

فصل چهارم 49

نتايج 49

1-4 نتايج حاصل از عصاره آبي گونه آرتميزيا سيبري 50

2-4 -نتايج حاصل از عصاره آبي آرتميزيا سانتوليا 50

3-4- نتايج حاصل از عصاره آبي متانولي آرتميزيا سيبري 51

4-4-نتايج حاصل از عصاره متانولي آرتميزيا سانتولينا 51

5-4-نتايج حاصل از عصاره اتانولي آرتميزيا سيبري 52

6-4- نتايج حاصل از عصاره اتانولي آرتميزيا سانتوليا 52

فصل پنجم 59

بحث و نتيجه‌گيري 59

منابع فارسي 67

منابع لاتین 71

استفاده از گياهان دارويي به قدمت عمر عقلي و رشد شعور انسان است. چون امراض با پيدايش بشر متولد شده اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاريخ طب و داروسازي حاوي تجربيات و اطلاعات ارزشمند گياهي درماني مي‌باشد. خدمات علماء و دانشمندان مسلمان نظير جابربن حيان، زکرياي رازي، ابونصر فارابي، ابو علي سينا و امثال ايشان که سر آمد علوم شيمي، پزشکي و دارو سازي عصر خود بودند، به اندازه اي است که هنوز هم جوامع انساني از پرتو آنها در زمينه‌هاي مذکور استفاده مي‌کند. تا چند دهه گذشته، آنچه که به عنوان دارو مورد استفاده قرار مي‌گرفت، از منابع طبيعي و بطور عمده از گياهان به دست مي‌آمد. در کشور ما سطح وسيعي از دشتها و مراتع پوشيده از گياهاني است که خواص مختلف دارويي دارند. گونه‌هاي مختلف گياه جنس درمنه از لحاظ داشتن خواص مختلف و موارد استفاده متفاوت در مقايسه با بسياري از گياهان ديگر شاخص بوده و ارزشهاي چند جانبه دارد و البته گونه درمنه دشتي نيز در مناطق رويشي استپي، نيمه بياباني و بياباني حضور بارز داشته و نحقيقات نشان مي‌دهد ماده سنتونين موجود در سرشاخه‌هاي آن داراي اثرات دارويي بوده و جهت دفع انگل بکار مي‌رود.

با پيشرفت سريع علوم، از يکسو و مسايل اقتصادي از سوي ديگر، از مصرف گياهان دارويي بصورت گذشته کاسته شد و داروهاي شيميايي در بسياري موارد جايگزين گياهان شدند. تجربه چند دهه اخير نشان داد که داروهاي شيميايي با تمام کارآيي، اثرات نامطلوب بسياري دارند و روشن شده است که کمترين ماده خالصي وجود دارد که فاقد اثرات سوء باشد و اين آثار سوء هم از طريق درمان مستقيم اعمال مي‌شود و هم از طريق نفوذ برخي از اين داروها در خاک و جذبشان توسط گياهان مورد استفاده انسانها و حيوانات، اعمال اثر مي‌کنند و البته از جمله آنها، مي‌توان لواميزول را نام برد (41).

به همين دليل، بازگشت به استفاده از گياهان دارويي مورد توجه بسيار قرار گرفته است و دانشگاهها، مراکز تحقيقاتي و سازمان بهداشت جهاني، برنامه‌هاي وسيعي جهت استفاده از گياهان دارويي تدارک ديده اند. اين مراکز نقش گياهان دارويي را در ارتباط با مواد مختلف در قرن 21 سرنوشت ساز تلقي نموده اند (41).

اما استفاده صحيح از گياهان دارويي، مشروط به وجود اطلاعات دقيق و علمي است. مسئله مقاومتهاي دارويي نيز هشداري جهت تجديدنظراستفاده از داروهاي شيميايي تلقي مي‌شود و البته داروهاي ضد انگلي نيز از اين امر مستثني نبوده و مقاومت نسبت به آنها به درجات مختلف ايجاد شده است.

از طرفي عفونتهاي انگلي، در حال حاضر، به عنوان بيماريهاي مزمن فراوان و جدي مطرح هستند و آلودگيهاي وسيع را در تمام نقاط دنيا و از جمله در ايران ايجاد مي‌کنند.

مجموعه اين عوامل ما را به سمت بررسي علمي و آزمايشگاهي اثر ضد انگلي، 2 گونه از گياه درمنه که البته به فراواني در منطقه کرمان وجود دارند و ردپايي از اثر ضد انگلي آنها نيز در متون طبي قديمي يافت مي‌شود و ضمنا انگل، پارابرونما اسکريابيني نيز، طبق تحقيقات انجام شده در منطقه کرمان شيوع زيادي دارد و همچنين اين انگل مقاومت خوبي نيز در محيط آزمايشگاهي دارد(17 و 38). با توجه به اين دلايل بر آن شديم تا در پي بررسي اثر ضد انگلي گياه درمنه بر روي انگل پارابرونما اسکريابيني باشيم.