سکولاریسم و کشف حجاب در ایران
فهرست مطالب

چکیده ۱
فصل اول : کلیات ۷
۱-۱) بیان مسأله ۷
۲-۱) بررسی سوابق و ادبیات موضوع ۱۶
۳-۱) اهداف پژوهش ۲۱
۴-۱) اهمیت پژوهش ۲۲
۵-۱) پرسش پژوهش ۲۶
۱-۵-۱) پرسش اصلی ۲۶
۲-۵-۱) پرسش های فرعی ۲۶
۶-۱) فرضیه ۲۶
۷-۱) تعریف متغیرها و مفاهیم وعملیاتی ۲۷
۸-۱) روش پژوهش ۲۹
۹-۱) سازماندهی پژوهش ۳۰
فصل دوم : دیدگاه های نظری ۳۳
۱-۲) تعریف نوسازی ۳۳
۱-۲-۲) نوسازی روانشناختی ۳۶
۲-۲-۲) نوسازی اجتماعی ۳۶
۳-۲-۲) نوسازی سیاسی ۳۷
۳-۲) جامعه شناسان کلاسیک و اندیشه گذار ۳۷
۱-۳-۲) آگوست کنت (۱۷۹۸-۱۸۵۷) ۳۷
۲-۳-۲) کارل مارکس (۱۸۱۸-۱۸۸۳) ۳۹
۳-۳-۲) هربرت اسپنسر(۱۸۲۰-۱۹۰۳) ۴۳
۴-۳-۲) امیل دورکیم(۱۸۵۸-۱۹۱۷) ۴۵
۵-۳-۲) ماکس وبر (۱۸۶۴-۱۹۲۰) ۴۹
۶-۳-۲) تالکوت پارسونز ۵۱
۱-۶-۳-۲) تیپ بندی جوامع از نظر پاسونز ۵۴
۷-۳-۲) نیل اسملسر ۵۶
۸-۳-۲) برینگتون مور ۵۹
جمع بندی ۶۲
فصل سوم : سیاست های ضد مذهبی رضاشاه در ایران ۷۰
۱-۳) کودکی رضاخان ۷۰
۲-۳) دیدگاههای مختلف در مورد زمینه وقوع کودتای ۱۲۹۹ ۷۳
۳-۳) کودتای۱۲۹۹|۱۹۳۰ ۷۶
۴-۳) گفتمان فکری غرب و ورود آن به ایران ۸۱
۱-۴-۳) آخوند زاده (۱۸۱۲-۱۸۷۸م|۱۲۲۸-۱۲۹۵ق) ۸۱
۱-۱-۴-۳) نگرش آخوند زاده در مورد دین ۸۲
۲-۴-۳) میرزا ملکم خان (۱۸۳۳-۱۹۰۹|۱۲۴۹-۱۳۲۶ق) ۸۵
۳-۴-۳) عبدالرحیم طالبوف (۱۸۳۴-۱۹۱۱م|۱۲۵۰-۱۳۲۹ق) ۸۸
۱-۴-۴-۳) طالبوف : دین و روحانیت ۸۸
جمع بندی ۸۹
۱-۵-۳) رضاخان و مذهب ۹۰
۲-۵-۳) سیاست ضد مذهبی رضاشاه ۹۴
۳-۵-۳) مقابله با روحانیت ۹۶
۴-۵-۳) مقابله با مذهب ۹۹
۱-۶-۳) کشف حجاب ۱۰۱
۳-۶-۳) طرح متحدالشکل البسه ۱۰۷
۴-۶-۳) دانشکده معقول و منقول ۱۱۰
۵-۶-۳) مؤسسه وعظ و خطابه ۱۱۲
۷-۶-۳) طرح اداره اوقاف ۱۱۴
۸-۶-۳) تخریب مدارس علمی و مساجد و… ۱۱۶
۹-۶-۳) تغییر ماههای قمری به ماههای شمسی و… ۱۱۷
جمع بندی ۱۱۹
فصل چهارم: سیاست های مصطفی کمال در مقابل مذهب و نیروهای مذهبی ۱۲۳
۱-۴) زندگی نامه مصطفی کمال آتاتورک ۱۲۳
۱-۱-۴) نحوه به قدرت رسیدن آتاتورک ۱۲۸
۲-۴) اندیشه های تجددگرایی در ترکهای جوان ۱۳۰
۱-۲-۴) ضیاء گوکالپ و ناسیونالیسم ترک ۱۳۰
۳-۴) مصطفی کمال و سلطنت ۱۳۶
۴-۴) مصطفی کمال و خلافت ۱۴۲
۱-۴-۴) تخریب مساجد و اماکن مذهبی ۱۵۱
۲-۴-۴) مقابله با دراویشان ۱۵۱
۳-۴-۴) دگرگونی پوشاک ۱۵۲
۴-۴-۴) دگرگونی حقوقی ۱۵۵
جمع بندی ۱۵۷
نتیجه گیری بخش دوم : مقایسه سیاستهای ضد مذهبی در ایران و ترکیه ۱۶۱
وجوه تشابه ۱۶۱
پیشینه نوسازی ۱۶۵
وجوه اختلاف: ۱۶۶
تفاوت در شیوه عمل ۱۶۷
تفاوت در ساختار سیاسی دو کشور ۱۶۹
فصل پنجم : دین و سازمان روحانیت در ایران ۱۷۱
مذهب شیعه ۱۷۱
۱-۱-۵) رهبری شیعیان در دوران غیبت ۱۷۳
۲-۱-۵) سازمان مذهبی شیعه ۱۷۴
۳-۱-۵) منابع مالی روحانیون شیعه ۱۷۵
۴-۱-۵) تشکیلات حکومتی روحانیون ۱۷۷
۵-۱-۵) اصولیون و اخباریون ۱۷۷
۱-۵-۱-۵) ویژگیهای مکتب اصول ۱۷۸
فصل ششم: دین و سازمان روحانیت در ترکیه ۱۸۱
۱-۶) مذهب رسمی ۱۸۱
۲-۶) ادیان ،مذاهب و طریقتهای موجود در ترکیه ۱۸۵
۱-۲-۶) شیعیان ۱۸۶
۳-۶) طریقت ها و داراویش ۱۸۶
۱-۳-۶) علویان ۱۸۷
۲-۳-۶) بکتاشیه ۱۸۸
۳-۳-۶) طریقت نقشبندیه ۱۹۰
۴-۳-۶) طریقت نورجی ها ۱۹۱
۵-۳-۶) سلیمانجی ها ۱۹۲
۶-۳-۶) طریقت تیجانیه ۱۹۳
۷-۳-۶) طریقت مولویه ۱۹۴
۴-۶) اقلیتهای غیر مسلمان ۱۹۴
۱-۴-۶) مسیحیان ۱۹۴
جمع بندی ۱۹۵
نتیجه گیری بخش سوم : ۱۹۷
میزان همگرایی مذهبی ۱۹۷
میزان مبارزه جویی ۱۹۸
میزان استقلال سیاسی و مالی ۱۹۸
فصل هفتم : مقاومت در برابر سیاستهای نوسازی در ایران ۲۰۰
۱-۷) تأسیس جمهوری ۲۰۰
۲-۷) آیة الله نائینی ۲۰۵
۳-۷) آیةالله سید ابوالحسن اصفهانی ۲۰۶
۴-۷) آیةالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی ۲۰۷
۱-۴-۷)موضع آیةالله حائری در برابرمسایل سیاسی واجتماعی کشور ۲۰۸
۵-۷) آیةالله شیخ محمد تقی بافقی ۲۱۱
فصل هشتم : مقاومت در برابر سیاست های آتاتورک ۲۱۴
۱-۸) مقاومت جدی صورت نگرفت ۲۱۴
۲-۸) شورش شیخ سعید ۲۱۶
نتیجه گیری بخش چهارم : ۲۱۹
توانای بسیج اجتماعی ۲۱۹
منابع مآخذ ۲۲۷
منابع انگلیسی ۲۳۲
منابع ترکی استانبولی ۲۳۲
چکیده
مصطفی کمال آتاتورک در اثراقدامات تدریجی و آشکار توانسته بود به عمر امپراطوری عثمانی پایان دهد و کشور کوچک ترکیه را بنیان نهد ، برآن شد تا کشور ترکیه را در مسیر نوسازی قرار دهد ؛ نوسازی که مصطفی کمال خواستار آن بود ، در واقع غربی سازی بود و
در این راستا می بایست تمام سنتها از بین می رفت . وی برای رسیدن به این هدف، مبارزه گسترده با مذهب و نیروهایی مذهبی انجام داد و اسلام رسمی را بطور کامل از جامعه ترکیه پاک کرد . در کنار اقدامات مصطفی کمال ؛ وابستگی روحانیون سنی به دولت و عدم استقلال سیاسی و مالی این زمینه را برای مصطفی کمال فراهم آورد تا بتواند با ترکیب سیاست پنهان و آشکار ترکیه را به یک کشور سکولار تبدیل کند . از طرف دیگر در ایران نیز رضاشاه به زعم خود برآن شد تا جامعه ایران را همانند ترکیه بسوی تمدن و نوسازی هدایت کند . در راستای چنین اقدامی طبیعی بود که از طرف روحانیون که به عنوان ترویج دهندگان دین در جامعه محسوب می شدند ،در مقابل چنین اقدامی مقاومت صورت گیرد ، استقلال سیاسی، اقتصادی به روحانیون این کمک را می کرد تا در مقابل سیاستهای نوسازی رضاشاه که توأم با دین زدایی بود مقاومت کنند . استقلال یکی از بزرگترین امتیازات روحانیت شیعه درمقایسه با روحانیت سنی است .چه در دوره صفویه، چه در دوره هایی افشاریه و زندیه و قاجاریه و چه در دوره پهلوی، روحانیت اگر چه متفاوت اندیشیدند ولی هیچ گاه زیر بار زور و دستور و ابلاغیه و فرمان شاهی نرفت. نتنها این وضعیت و آرمان را حفظ کرد بلکه در شرایط مقتضی با قدرت ظالمانه مبارزه کرد و برای ایجاد فضایی مساعد تر برای دینداری و دین مداری ، با حاکمان در افتاد و نهایتاً کوشید تا نظامی اسلامی برمبنای دین و مردم تأسیس کند . از دوره های بسیار سخت و طاقت- فرسا برای روحانیت ، دوره حکومت بیست ساله رضاخان بود . در این دوره روحانیت با شدیدترین برخوردها وعمیق ترین موانع مواجه شد . رضاخان که سودای ترقی و پیشرفت ایران به مانند کشورهای اروپایی را درسر داشت ، سعی می کرد مهمترین موانع را که به زعم او مذهب و روحانیت بود ، از میان بردارد . او علاوه بر مقابله های خشن و زورمندانه با روحانیت ، بر آن بود تا تمام نمادهای مذهبی را از جامعه حذف کند . رضاشاه برای از بین بردن مذهب و نیروهایی مذهبی از تمام امکانات استفاده می کرد تا هرچه زودتر به زعم خویش کشور را به دروازه های ترقی برساند .