هنر ایران در گذر تاریخ
فهرست مطالب
مقدمه: 1
هنر ايران در گذر تاريخ.. 2
هخامنشيان.. 6
وسعت قلمروي ايران در زمان هخامنشيان.. 6
هنر، صنعت، معماري.. 7
هنر هخامنشي: 8
كاشيكاري در عهد هخامنشي : 9
فلزكاري در عهد هخامنشي : 9
مرصع كاري در عهد هخامنشي : 9
تزيينات معماري كاخ هاي هخامنشيان.. 10
هنر در خدمت ايدئولوژي امپراطوري.. 13
شوش و تخت جمشيد.. 14
هنر در خدمت شكوه و اقتدار امپراطوري.. 16
نقش هاي برجسته هخامنشي.. 18
نقش برجسته هاي پاسارگاد. 20
نقش برجسته انسان بالدار در كاخ شرقي: 21
معماري وتزيينات مجوعهء تخت جمشيد: 30
تخت جمشيد.. 30
تصوير باسازي شده تخت جمشيد.. 31
كاخ آپادانا 31
ايوان و پلكان شرقي آپادانا 33
مادها 37
خوزي ها 38
هراتي ها 38
رخجي ها 38
مصري ها 38
پارتي ها 38
ساگارتيان ها 38
ارمني ها 38
بابلي ها 39
آشوريان بين النهرين.. 39
سكاييان كلاه نوك تيز. 39
گنداريان.. 39
سكاها 39
لوديه ها 39
كاپادوكي ها 39
ايونيه ها 40
پارتوي ها 40
هندي ها 40
سكاهاي اروپايي.. 40
عرب ها 40
زرنگي ها 41
ليبي ها 41
حبشي ها 41
کاخ صد ستون (تالار تخت) 45
كاخ مركزي(تخت جمشيد) 47
كاخ داريوش…. 47
كاخ هديش…. 51
تزينات حرمسرا يا اندروني.. 52
كاخ سه دروازه يا تالار شورا 52
دروازه ناتمام. 53
تزيينات ستونهاي زمان هخامنشيان.. 54
منابع: 57
سير تكاملي هنر ايراني را در ريشه حوادث تاريخي اين كشور مي توان يافت. بنظر مي رسد كه آب و هواي متفاوت ايران اثر خود را بر ساكنان اوليه اين سرزمين در پيدايش هنرهاي گوناگون در دوره هاي تاريخي گوناگون داشته است. كوهها , صحراها و پديده طبيعي ايران هستند كه از ميان آنها دسته هاي هنري گوناگون زمانهاي قديم به پا خواسته اند فلات ايران باقيمانده كوهاي قديمي محل سكناي آريانهاي اوليه به قدمت ده هزار سال پيشين بوده است.
خانه ها قدمتي بين 6 تا 8 هزار سال دارند. بقاياي اين آثار در دو دامنه كوه ايران با سلسله جبال البرز و زاگرس قرار دارند حفاري هاي باستان شناسان در اين دو منطقه , آثار هنري بسيار مهمي مشتمل بر نقاشي هاي غارنشينان , لوازم خانه و ابزار فلزي , سفالي ابزار جنگي مي باشد.
كوههاي زاگرس مركز عشاير گوناگون بوده است. بدون شك بيشتر عناصر فلزي هزاره دوم كه امروزه مشهود هستند در نواحي لرستان بوده است مقادير متنابهي از اين آثار در موزه فرهنگي باستاني لرستان در معرض ديد قرار دارد ديگر منطقه كوهستاني ايران كه در تاريخ هنر ايران بسيار مهم مي باشد و آثار هنري بسيار مهمي در دامنه آن پيدا شده ؛ سلسله جبال البرز مي باشد. دامنه شمالي اين رشته كوه , مازندران و گيلان , محل سكناي نژادهاي قديم ايران مي باشد.
ظروف فلزي اوليه از جنس مارليك در تپه اي به همين نام در رودبار در منطقه گيلان , متعلق به سه هزار سال قبل از ميلاد مسيح مي باشد. اين ظروف كه از طلا و نقره و فلز ساخته و آراسته شده اند , معرف نژادي هستند كه باستان شناسان اعتقاد دارند كه با گروه هند و اروپايي – مستقر در فلات ايران , امپراطوري قدرتمند مادها را در اول هزار قبل از ميلاد پايه گذاري كردند.
در كناره انتهايي صحراي ايران نزديك كاشان – در ناحيه اي بنام سيالك , ردپاي اوليه ساكن در نواحي مركزي ايران پيدا شده است سيالكها وسايل خود را از سنگ مي ساختند و به تدريج از سنگ تيز استفاده كردند. ذوق هنري اين مردم در كنده كاري هاي روي استخوان كه براي اولين بار انجام شده , نمايان است.
در ابتداي اولين هزاره قبل از مسيح , تفاوت زيادي بين تمدن شمال غربي مثل قفقاز و نواحي شرقي آناتولي وجود داشت اين دوره فرهنگي بعنوان تمدن اورارتو شناخته مي شود. تحقيقات باستان شناسي در اين زمينه , در نواحي مانند آذربايجان , اصفهان , شيراز و حومه تهران , شامل قلعه ها و استحكامات اين تمدن , و آثار هنري ارزشمندي مي باشد. يكي از قديمي ترين آثار , اورارتو ؛ باقيمانده قلعه بسطام در اطراف درياچه اورميه در غرب آذربايجان شامل اتاقها , سرلاب ها , برج نگهباني , و مغازه ها و ساير قسمتها مي باشد. دو آسياب آبي نيز كه با آب رودخانه نزديك كار مي كردند , كشف شده است.
