هويت هاي جديد واقعي و مجازي
(مطالعة كاربران اينترنتي دانشجو با جنسيت و قوميت متفاوت )
فهرست مطالب
عنوان
چکیده
مقدمه
کلياتي پيرامون هويت
خود و تعامل
اينترنت و كاربران
هويت و اينترنت
هويت آفلاين در مقابل هويت آنلاين
روش شناسي
نتیجه گیری
منابع
چكيده
هويت واقعي و عيني ما در جهان واقعي به وسيله عواملي مانند مليت، نژاد، طبقه، محل تولد، شغل و سطح تحصيلات كه كنترل آنها سخت و يا از اختيار ما خارج است، تعيين مي شود و در واقع تغيير ناپذير يا داراي انعطاف پذيري کمي است. اما در مقابل، در جهان مجازي اينترنت از طريق هويت هاي مجازي، قادر و آزاد هستيم که خودمان را آنطور که دوست داريم بازتعريف کنيم. ادعاي اين مقاله اين است که اگرچه بعضي از مردم ترجيح مي دهند از هويت هاي واقعي خود بر روي شبکه اينترنت استفاده کنند، اما اکثريت آنان متمايل هستند که با استفاده از اطلاعات هويتي غير واقعي در فضاي اينترنت به تعامل بپردازند، در اين راستا طي يک پرسشنامه با پرسش هاي بسته و باز در بين دانشجوياني از دو جنس زن و مرد از دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران در وحله نخست در پي اطلاع از ميزان تمايل افراد به تجربه کردن هويت هاي غير واقعي بوده و در درجه دوم در پي يا فتن پاسخ به چرايي و تبيين اين مسئله مي باشد. تعريف گافمن از “خود ” و نظريه او مبني براينکه “چگونه افراد در موقعيت هاي مختلف اجتماعي “خود”ها و نقش هاي مختلفي را اختيار مي کنند” به عنوان نظريه مبنايي اين مقاله در نظر گرفته شده است و بر تئوري وي اين تعميم را اضافه کرده ام که فضاي مجازي اينترنت با قابليت هاي ويژه اش افراد را قادر مي سازد که علاوه بر اختيار کردن خودها و نقش هاي متفاوت در موقعيت هاي اجتماعي متفاوت بتوانند “هويت” هاي متفاوتي را براي خود خلق کنند.
واژگان کليدي: هويت، خود، اينترنت، فضاي مجازي، رفتار ارتباطي.
مقدمه
امروزه، افراد بسياري از تعاملات خود را در جهان مجازي انجام مي دهند و اين جهان مجازي به اندازه اي جذاب عمل كرده است كه چه بسا بسياري از افراد بيشتر اوقات خود را در آن جهان به سر مي برند تا در اين جهان عيني و ملموس. اين امر به نوبه خود ـ و البته با توجه به قابليت هايي كه اين جهان مجازي دارد ـ باعث شده است كه افراد به اين فكر بيافتند تا کل هويت خود يا ابعادي از آن را آنطور كه خود دوست دارند تغيير دهند و بازتعريف كنند و با اين هويت هاي تغيير يافته به تعامل در اين جهان مجازي بپردازند.
ميد(1934) از جمله اولين كساني است كه به بحث و بررسي موضوع تغيير”خود“ و ”هويت“در تعاملات جهان واقعي و عيني پرداخته است. گافمن(1959) در ادامه بررسي ها و مطالعات ميد، ايده و نظريه اي پيرامون اينكه افراد در موقعيت هاي مختلف اجتماعي ”خود“هاي مختلف و متناسب با آن موقعيت را اختيار مي كنند، را مطرح كرد، كه اين نظريه به عنوان نظريه بنيادي اين مقاله در نظر گرفته شده است و بر اساس آن اين ايده جديد مطرح شده است كه در جهان مجازي اينترنت و به واسطه قابليت هاي آن افراد نه تنها در موقعيت هاي مجازي مختلف خود هاي متفاوتي را اختيار مي كنند، بلكه قادر به اختيار كردن هويت هاي كاملا جديدي آنطور كه خود دوست دارند، هستند و بيشتر كاربران اينترنتي اين تمايل را دارند كه از اين قابليت و امكان استفاده كرده و براي خود هويت هاي جديدي را پايه ريزي كنند.
در راستاي مسير اصلي اين مقاله، ابتدا مفاهيمي مانند ”خود“ و”هويت“ مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. كلياتي در مورد اينترنت و قابليت ها و كاربردها ي آن از مباحث بعدي مطرح در اين مقاله است. سپس به طور ادغامي مباحث هويت و تاثير پذيرفتن آن از اينترنت در راستاي ايده جديدي كه در اين مقاله مطرح شده است، بسط داده مي شود. قسمت پاياني اين مقاله كه در واقع نقطه قوت اين مقاله است به تحقيقي كمي و كيفي مي پردازد كه در پي كسب شناخت توصيفي و تبييني نسبت به عملكرد افراد در ارتباط با هويت شان در جهان مجازي اينترنت است.
کلياتي پيرامون هويت
فرهنگ لغت آكسفورد(2002) هويت را به صورت زير تعريف مي کند “خصوصيات، احساسات و باورهايي که باعث تمايز افراد از يکديگر مي شود” هويت يک شخص ناميده مي شود(ومير ،ص643 :2002). فرهنگ لغت هاي ديگر به هويت به عنوان “شرايط لازم براي يک شخص خاص بودن” اشاره کرده اند و در مقابل اين تعاريف، هويت در مباحثه هاي پسا مدرني با تساهل و تسامح بيشتري تعريف شده است. استوارت هال به عنوان يکي از پسا مدرنيست هاي مطرح اعتقاد دارد که “هويت ها … پيوست هاي موقتي و گذراي سوبژه هستند که کنش هاي پراکنده اي را براي ما به ارمغان مي آورند” و اين تعريف به اين معناست که در حقيقت نمي توان از هويت هاي ثابت حرف زد(متيو،16:2000).
در کل بحث هاي پيرامون هويت را مي توان در دو قالب اصلي “روان پويايي ” و جامعه شناختي ” مطرح کرد. نيرو محرکه هر دو سنت براي به چالش کشيدن فهم بنيادي هويت در تکاپو بوده است، هر دو قالب هسته و جوهره اي تحت عنوان “من واقعي” را براي هويت قائل هستند که منسجم بوده و در طول زندگي تقريبا بدون تغيير باقي مي ماند(مارشال، 1998). در مقابل اين نگاه، هر دو سنت بر بعد ابداعي و قابل ساخت هويت نيز به درجات مختلف تاکيد دارند. به هدف دور نشدن از مسير اصلي اين مقاله از قالب روان پويايي هويت اغماض کرده و در مقابل بعد جامعه شناختي آن به طور کامل بسط داده مي شود…………
