بررسی شرایط اعمال حق شفعه

چکیده

بررسی شرایط اعمال حق شفعه اراده نقش مهمی در معاملات و عقود منعقده بین متعاملین در حقوق مدنی دارد هیچکس را نمی توان بر خلاف اراده از مالکیت و تملک بر دارایی هایش ممانعت نمود و مال و اموالش را تصاحب نموده در این مورد استثنایی نیز قرار داده شده است برای جلوگیری از ضرر کسی که در مال غیر منقولی با شخص دیگری شریک می باشد و شریکش سهم خود را به شخص ثالثی از طریق بیع صحیح واگذار نموده است  مقالات حقوق می تواند با پرداخت همان مقدار ثمنی که مشتری به بایع پرداخته ، سهم مشتری را تملک نماید و این در حالی است که اراده بایع در این تملک هیچ گونه نقشی ندارد ، این حق را حق اخذ به شفعه و صاحب آن را شفیع می نامند

فهرست مطالب

چکیده
مقدمه
فصل اول :بررسی حق شفقه
گفتار اول : تحلیل حق
ویژگیهای پنج گانه حق
مبحث اول : تعریف و شرایط حق شفعه
مبحث دوم : تحلیل و نقد ماده ۸۱۶ قانون مدنی
مبحث سوم :تاثیر اخذ به شفعه بر معاملات مشتری
مبحث چهارم : عدم قابلیت استناد معاملات مشتری در برابر شفیع
مبحث پنجم :تحلیل ماده ۸۱۸
اخذ ارش از شفیع در صورت قلع بنا و درخت
گفتار دوم :حق شفعه و شرایط آن چیست؟
مبحث اول : شرایط حقوقی و فقهی  حق شفعه در خرید و فروش مال مشترک ( شریکی )
مبحث دوم : بررسی قانونی حق شفعه (با تحلیل ماده ۸۰۸ قانون مدنی)
فصل دوم : شفعه در فقه و حقوق

گفتار اول :تعریف اصطلاحی شفعه درفقه

مبحث اول :شرایط فقهی شفعه
مبحث دوم : ثبوت حق شفعه برای غایب و سفیه
مبحث سوم : چگونگى اعمال حق شفعه
عقد یا ایقاع بودن شفعه
فوریت یا عدم فوریت شفعه
مبحث چهارم : شفعه و ابطال تصرفات
ضمان عیب و تلف مبیع در شفعه
علم شفیع به مقدار ثمن و مثمن
از بین نرفتن حق شفعه با اقاله
نماى مورد شفعه
اسقاط حق شفعه
به ارث رسیدن حق شفعه
مصالحه حق شفعه
سقوط حق شفعه با فروش سهم
نافذ بودن تصرف مشترى در مورد شفعه
گفتار دوم :حق شفعه شرایط و آثارآن
مبحث اول : شرایط اخذ به شفعه
مبحث دوم :جهل شفیع به حق شفعه
مبحث سوم : جهل شفیع به فوریت اخذ شفعه
نتیجه گیری
منابع و ماخذ

مقدمه

از قانون مدنی در ماده ۱۴۰ اسباب تملک را چهار امر دانسته است و معتقد است که تملک حاصل می شود :
۱-باحیاء اراضی موات و حیازات اشیاء مباحه
۲-بوسیله عقود و تعهدات
۳-بوسیله اخذ شفعه
۴- به ارث
بنابراین اخذ بشفعه سومین سبب یا طرق تملک در قانون مدنی است که عیناً از فقه جعفری حاصل شده است .
شفعه بر وزن شعله از نظر فرهنگ لغت کلمه ای است عربی و به معنای قرار دادن شی معادل جفت خود یا به عبارت دیگر اضافه کردن شیئی به شیئ دیگر دقیقا مساوی و مشابهان شیوه مانند اینکه در چهارچوب درب دو لنگه ، ابتدا لنگه آن نصب و با افزودن لنگه ای دیگر که کاملاً جفت آن است و تملیک آن به صورت یک واحد عمل شفعه تحقق پذیرفته است .
این مفهوم در اصطلاح شرعی و حقوقی نیز از معنای لغوی دور نیفتاده و اضافه کردن قسمتی از ملک مشاع به قسمت دیگر آن که وسیله مالک آن قسمت به غیر منتقل شده است وسیله شریک ، به عنوان حق شفعه شناخته شده است ………